เข้าพรรษา 2566 ประวัติวันเข้าพรรษา วันสำคัญทางศาสนาพุทธ สืบทอดมาตั้งแต่สมัยพุทธกาล
วันเข้าพรรษา 2566 นี้ ตรงกับวันที่ 2 สิงหาคม 2566 ซึ่งเป็น วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา อีกวันหนึ่ง โดยในประเทศไทยเราจะมีการจัดกิจกรรม ถวายเทียนพรรษา และ งานแห่เทียนพรรษา เป็นประจำทุกปีค่ะ ตามเรามารู้ ที่มา ประวัติของวันเข้าพรรษา ในสมัยพุทธกาล กันได้เลย
Film photo / Shutterstock.com
ประวัติวันเข้าพรรษา
ทำไมพระสงฆ์ต้องอยู่จำพรรษา
วันเข้าพรรษา เป็นวันสำคัญในพุทธศาสนา ที่ต่อเนื่องมากจาก วันอาสาฬหบูชา โดยเป็นช่วงเวลา ที่พระสงฆ์จะพักประจำอยู่ ณ ที่ใดที่หนึ่งตลอดระยะเวลาฤดูฝน ที่มีกำหนดระยะเวลา 3 เดือน ตามที่พระวินัยบัญญัติไว้ โดยไม่ไปค้างแรมที่อื่น หรือที่เรียกว่า จำพรรษา นั่นเองค่ะ โดยการเข้าพรรษานี้ถือเป็นข้อปฏิบัติสำหรับพระสงฆ์โดยตรง เริ่มนับตั้งแต่วันแรม 1 ค่ำ เดือน 8 ของทุกปี จนถึงวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 11 ค่ะ
เข้าพรรษา เรื่องเล่า สมัยพุทธกาล
ความเป็นมาของการเข้าพรรษานั้น มีเรื่องเล่าว่า ประเทศอินเดียในสมัยโบราณ เมื่อถึงฤดูฝน มักจะเกิดน้ำท่วม และเมื่อเกิดพระพุทธศาสนาแล้ว พระพุทธเจ้าเสด็จจาริกเผยแพร่พระศาสนา นับเป็นพุทธจริยาวัตร ซึ่งในตอนแรกที่ยังมีพระภิกขุสงฆ์ไม่มาก พระภิกขุสงฆ์ปฏิบัติประพฤติตามพระพุทธเจ้า จึงไม่มีความครหานินทาใดๆ ทำให้ไม่ต้องทรงตั้งบัญญัติพิธีอยู่จำพรรษา
แต่ต่อมาเมื่อมีพระสงฆ์มากขึ้น และในช่วงหน้าฝน มีพระภิกขุ 6 รูป ฉัพพัคคีย์ แม้เมื่อถึงฤดูฝน ก็ยังพากันจาริกไปมา เที่ยวเหยียบย่ำต้นกล้า ต้นข้าวต่างๆ และสัตว์เล็กสัตว์น้อยให้เกิดความเสียหายและตายไป ประชาชนจึงพากันติเตียน
เมื่อความเรื่องนี้ทราบถึงพระพุทธเจ้า จึงทรงบัญญัติเป็นธรรมเนียมให้พระภิกษุสงฆ์อยู่จำพรรษาในที่แห่งเดียวตลอด 3 เดือนในช่วงฤดูฝน และห้ามมิให้พระภิกษุเที่ยวไปค้างคืนที่อื่น หากมีธุระกิจเป็นอันชอบด้วยพระวินัย จึงไปได้ด้วยการทำสัตตาหกรณียะ คือต้องกลับมาที่พักเดิมภายใน 7 วัน นอกจากนั้นห้ามเด็ดขาด
แต่หากมีกรณีจำเป็นบางอย่าง พระภิกษุผู้จำพรรษาสามารถไปค้างที่อื่นได้ โดยไม่ถือว่าเป็นการขาดพรรษา แต่ก็จะต้องกลับมาภายในระยะเวลาไม่เกิน 7 วัน ก็คือ
- การไปรักษาพยาบาลภิกษุ หรือบิดามารดาที่เจ็บป่วย
- การไประงับภิกษุสามเณรที่อยากจะสึกมิให้สึกได้
- การไปเพื่อกิจธุระของคณะสงฆ์ เช่น การไปหาอุปกรณ์มาซ่อมกุฏิที่ชำรุด
- หากมีนิมนต์ไปทำบุญ ก็ไปฉลองศรัทธาในการบำเพ็ญกุศลของเขาได้
กิจกรรมในวันเข้าพรรษาของชาวพุทธ
moment_tum / Shutterstock.com
พุทธศาสนิกชน จะมีการทำบุญตักบาตรกัน 3 วัน คือวันขึ้น 14-15 ค่ำ และวันแรม 1 ค่ำ เดือน 8 นอกจากนี้ยังมี การนำ เทียนพรรษา ไปถวายวัด โดยบางแห่งจะมีการบอกบุญเพื่อร่วมหล่อเทียน แล้วแห่ไปตั้งในวัดอุโบสถ เพื่อจุดบูชาพระรัตนตรัยตลอด 3 เดือน
- ทำบุญ เข้าพรรษา จัดอาหารถวายพระ อย่างไรให้ได้บุญ
- ทำบุญอย่างไร ในช่วงเข้าพรรษา เพื่อเสริมดวงชะตาให้ดีขึ้น โดย อาจารย์เก๋ ไพ่พระแม่อุมามหาเทวีพยากรณ์ “ สื่อจิตพิฆาตดวง”
ประเพณีแห่เทียนพรรษา
ประเพณีแห่เทียนพรรษา เป็นงานประเพณียิ่งใหญ่ที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน มีฆ้องกลองประโคมอย่างสนุกสนาน และเทียนพรรษานั้นมีจะการหล่อ หรือแกะเป็นลวดลายและประดับตกแต่งกันอย่างงดงาม เช่น การประเพณีแห่เทียนพรรษา จังหวัดอุบลราชธานี ซึ่งถือเป็นงานใหญ่ประจำจังหวัดที่จัดขึ้นทุกปีมายาวนานกว่าร้อยปีแล้วนั่นเอง
ประเพณีตักบาตรดอกเข้าพรรษา
ในทุกๆ ปี ที่ วัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร หรือ วัดพระพุทธบาท สระบุรี จะมีประเพณีที่สืบทอดต่อกันมาอย่างยาวนานในช่วงวันเข้าพรรษาก็คือ ประเพณีตักบาตรดอกไม้ หรือ ประเพณีตักบาตรดอกเข้าพรรษา ชาวบ้านจะเก็บดอกเข้าพรรษามาถวายพระสงฆ์ เพื่อนำไปสักการะรอยพระพุทธบาท และชาวบ้านก็จะนำขันน้ำ หรือภาชนะใส่น้ำลอยด้วยดอกพิกุล นั่งรออยู่ตามขั้นบันไดเพื่อคอยที่จะล้างเท้าให้แก่พระสงฆ์
- เข้าพรรษา 2565 ประเพณีตักบาตรดอกไม้ สระบุรี วัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร
- ประวัติดอกเข้าพรรษา ไม้มงคล เปี่ยมพุทธคุณ
Em7 / Shutterstock.com
อีกทั้งในอดีต ชายไทยที่เป็นพุทธศาสนิกชน เมื่ออายุ 20 ปี เป็นช่วงอายุครบบวช จะนิยมบรรพชาอุปสมบทเป็นพระสงฆ์ เพื่ออยู่จำพรรษาตลอดฤดูพรรษากาลทั้ง 3 เดือน โดยพุทธศาสนิกชนไทยจะเรียกการบรรพชาอุปสมบทเพื่อจำพรรษาตลอดพรรษากาลว่า บวชเอาพรรษา
นอกจากนี้ จะมีกิจกรรมต่างๆ ทั้งการถวายผ้าอาบน้ำฝน และจตุปัจจัย แก่ภิกษุสามเณร ร่วมฟังพระธรรมเทศนา รักษาอุโบสถศีล รวมไปถึงการอธิษฐาน งดเว้นอบายมุขต่างๆ ในตลอดการเข้าพรรษา 3 เดือน นั่นเอง
อ้างอิง