ตำนาน ความเชื่ออียิปต์ เรื่องเล่าแมว 9 ชีวิต ที่เข้าใจกันมาตั้งแต่โบราณ
วลีที่ว่า แมว 9 ชีวิต เป็นคําที่เราน่าจะได้ยินกันมานาน ไม่ใช่แค่ความเชื่อของคนไทยเท่านั้น แต่ยังถูกใช้อย่างแพร่หลายมากๆ จนพูดได้เต็มปากว่าเป็นความเชื่อสากลของมนุษย์โลกเลยทีเดียว แต่วลีนี้มีต้นกําเนิดมาจากไหน และเชื่อมโยงกับความเชื่อทางวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ และอียิปต์โบราณอย่างไร เราจะมาเล่าให้ฟังถึงต้นกําเนิดนี้กันครับ
ตำนาน ความเชื่ออียิปต์ ทำไมแมวมี 9 ชีวิต?
อียิปต์โบราณ ต้นกำเนิดอารยธรรมบูชาแมว
ตํานานของแมวที่มีเก้าชีวิตนั้น เชื่อกันว่ามีรากฐานมาจากยุคอียิปต์โบราณ ซึ่งตอนนั้นแมวได้รับการยกย่องว่าเป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ที่มีพลังจิต หรือพลังเหนือธรรมชาติ ชาวอียิปต์เชื่อว่าแมวมีหลาย และยกย่องบูชาพวกมันอย่างสูงในสังคมอียิปต์จนมักถูกวาดภาพในงานศิลปะ และแม้แต่การถูกทำเป็นมัมมี่ในยามสิ้นชีวิต
และแม้แต่เทพแห่งคสามอุดมสมบูรณ์ บาสท์ B'ast (หรือบาสเต็ท Bastet) หนึ่งในเทพเจ้าอียิปต์เองก็มีรูปลักษณ์เป็นแมวอย่างชัดเจน ความเชื่อนี้ถูกผูกโยงเข้ากับความเป็นแมว เพราะว่าคนอียิปต์สมัยก่อนทำการเพาะปลูกเป็นหลัก การเลี้ยงแมวไว้บริเวณยุ้งฉางจะช่วยให้หนูไม่มากัดกินผลผลิตนั่นเอง
หรือแม้แต่เทพแห่งดวงอาทิตย์อย่าง รา (Ra) ก็ยังมีร่างจำแลงอีกร่างเป็นแมวด้วย ซึ่งจะใช้ร่างนี้ในการสู้กับงูยักษ์อะโปพิส (Apophis) เป็นการยืนยันความสำคัญของแมวในหมู่ชาวไอยคุปต์ได้เป็นอย่างดี ถึงขนาดมีเรื่องเล่าว่า ถ้าเกิดบ้านชาวอียิปต์มีไฟไหม้ขึ้นมา สิ่งแรกที่พวกเขาจะทำไม่ใช่ดับไฟ แต่เป็นการรีบเอาแมวหนีออกมาต่างหาก
ทางด้านความเชื่อมโยงระหว่างแมวกับเลข 9 ในความเชื่อของอียิปต์นั้น เก้าถือเป็นตัวเลขศักดิ์สิทธิ์ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของความสมบูรณ์ และความเป็นนิรันดร์ การนำเลขนี้มาเชื่อมโยงกับแมวจึงเป็นการยกสถานะของแมวให้กลายเป็นสิ่งมีชีวิตที่น่าเคารพนับถือยิ่งขึ้นนั่นเอง
ความเชื่อเรื่องแมว 9 ชีวิตในวัฒนธรรมอื่น
ความเชื่อที่ว่าแมวมีเก้าชีวิตนั้น ยังแพร่หลายไปถึงวัฒนธรรมอื่นๆ ด้วย เช่น ในกลุ่มประเทศที่พูดภาษาสเปน เชื่อว่าแมวมีเจ็ดชีวิต ในขณะที่ในนิทานพื้นบ้านแถบตุรกี และอาหรับเชื่อกันว่ามีเพียงหกชีวิต ความแตกต่างเรื่องจํานวนชีวิตแมวนั้นแสดงให้เห็นถึงความเชื่อทางวัฒนธรรมที่หลากหลาย โดยที่ยังคงมีแมวเป็นศูนย์กลางอยู่เหมือนเดิม
สุภาษิตอังกฤษโบราณที่พูดเรื่องแมวเก้าชีวิต
มีสุภาษิตอังกฤษโบราณที่เกี่ยวข้องกับเรื่องของแมวเก้าชีวิต อยู่ว่า 'A cat has nine lives. For three he plays, for three he strays and for the last three he stays.' มีความหมายว่า แมวมีอยู่ทั้งหมดเก้าชีวิต สำหรับ 3 ชีวิตแรกเอาไว้เล่น และตื่นเต้นกับชีวิตที่มีอยู่ สำหรับ 3 ชีวิตถัดมา เอาไว้ใช้เที่ยวไปในที่ต่างๆ และสำรวจสิ่งใหม่ๆ ส่วน 3 ชีวิตที่เหลือ เอาไว้ใช้ในที่ที่เขาพอใจจะอยู่
ทุกวันนี้ แม้ผู้คนจะพูดเรื่องแมวเก้าชีวิตในเชิงขำขัน ไม่ได้เชื่ออะไรเป็นจริงเป็นจังเหมือนในสมัยก่อนแล้ว แต่ก็เป็นเครื่องพิสูจน์ให้เห็นว่ามนุษย์เรานั้นหลงใหล และชื่นชมเจ้าแมวตัวน้อยพวกนี้มาแต่โบราณกาลแล้ว แมวยังคงดึงดูดเราด้วยความสง่างาม ความเป็นอิสระ ความสามารถในการอยู่รอดในสถานการณ์ที่ดูเหมือนเป็นไปไม่ได้ และมันคงจะสะกดเราให้เป็นทาสไปได้อีกนานเท่านาน
====================