โทริอิ Torii คืออะไร? เสาแดงหน้าศาลเจ้าญี่ปุ่นที่เต็มไปด้วยความศักดิ์สิทธิ์

     โทริอิ (Torii) ซุ้มประตูขนาดใหญ่ยักษ์ที่เรียกได้ว่าแทบจะเป็นเหมือนสัญลักษณ์อย่างหนึ่งของญี่ปุ่นไปแล้ว เพราะเชื่อได้เลยว่าไม่มีที่อื่นแน่นอน และยังเป็นที่รู้กันด้วยว่าถ้าเห็นเสานี้เมื่อไหร่ แสดงว่าใกล้ๆ กันนี้จะต้องมีศาลเจ้าตั้งอยู่ แต่นอกจากจะเป็นการบอกตำแหน่งแล้ว เสาโทริอิยังมีความหมายมากกว่านั้นด้วยนะ จะมีอะไรบ้างตามไปดูกัน

• ตำนาน 9 เทพเจ้าญี่ปุ่น และ ศาลเจ้าสิงสถิต ขลังสุดในญี่ปุ่น

โทริอิคืออะไร?

     โทริอิ (ญี่ปุ่น: 鳥居; โรมาจิ: Torii, ความหมาย: ที่อยู่ของปักษา ซึ่งชาวญี่ปุ่นมีความเชื่อว่า นกถือเป็นสัตว์ที่มีความเกี่ยวข้องกับโลกหลังความตาย) มีที่มาจากความเชื่อแบบชินโตที่ชาวญี่ปุ่นนับถือกันมาช้านานจวบจนถึงปัจจุบัน ถึงอย่างนั้นก็ไม่สามารถสืบย้อนไปได้ว่าชาวญี่ปุ่นเริ่มตั้งเสาโทริอิกันตั้งแต่เมื่อไหร่ มีเพียงบันทึกที่เก่าแก่ที่สุดที่เขียนถึงโทริอิ ถูกเขียนไว้เมื่อ ค.ศ. 922 กล่าวถึง โทริอิหินที่เก่าแก่ที่สุดในปัจจุบัน สร้างในศตวรรษที่ 12 เป็นโทริอิของศาลเจ้าฮะชิมังในจังหวัดยะมะงะตะ นั่นเอง

     เสาโทริอินั้นก็เป็นซุ้มที่ตั้งไว้เพื่อบ่งบอกว่า อาณาเขตหลังประตูนี้ไปจะเข้าสู่พื้นที่ของเทพเจ้าแล้วนะ ขอให้สุภาพสำรวม และงดเว้นพฤติกรรมที่อาจเป็นการลบหลู่ดูหมิ่นเทพเจ้านั่นเอง ซึ่งตามความเชื่อของลัทธิชินโตนั้นมีเทพเจ้าอยู่มากมาย และสิงสถิตอยู่ทั่วไปในทุกสิ่ง รวมไปถึงป่า ภูเขา ทะเล แม่น้ำ หรือท้องฟ้า เลยไม่แปลกที่บางครั้งเราจะพบเห็นเสาโทริอิได้ตามภูเขาหรือในป่าลึกด้วย

ส่วนประกอบของเสาโทริอิ

     เสาโทริอิตามรูปแบบมาตรฐานทั่วไปจะเรียบง่าย มีองค์ประกอบสำคัญเพียง 3 ส่วน คือ

• ฮะชิระ (柱 hashira) หรือเสาทั้ง 2 ข้างนั่นเอง
• คาซากิ ( 笠木 kasagi) หรือคานด้านบนที่วางทับบนเสาทั้ง 2 ต้นนั่นเอง แต่ทั้งนี้ก็มีโทริอิบางประเภทที่ไม่มีคานอยู่เหมือนกัน เช่น ชิมเม โทริอิ ที่จะใช้เพียงแค่เสาฮะชิระแค่ 2 ต้น ส่วนคานด้านบนจะใช้เชือกที่ทำจากฟางข้าวที่เรียกว่า ชิเมะนาวะ (Shimenawa) แทนคานไม้คาซากิ
• นูกิ ( 貫 nuki) คานส่วนล่าง ที่ทำหน้าที่ช่วยรักษาโครงสร้างเสาไว้

เสาโทริอิชื่อดังในญี่ปุ่น

     ทั่วทั้งประเทศญี่ปุ่นนั้นก็เต็มไปด้วยเสาโทริอิชื่อดังมากมาย กระจายตัวไปทุกจังหวัด มีความแตกต่างกันไปทั้งรูปร่าง ลักษณะ สี ฯลฯ มีอยู่หลายที่ที่เชื่อว่าทุกคนน่าจะเคยเห็นผ่านตากันมาบ้างแล้ว ยกตัวอย่างเช่น

1. ศาลเจ้าฟุชิมิ อินาริ ไทฉะ Fushimi Inari Taisha

   
   

   

   
        ศาลเจ้าชื่อดังของเกียวโต ที่มีเสาโทริอิสีแดงนับหมื่นต้น เรียงรายกันอย่างเป็นระเบียบลึกเข้าไปบนเขา อย่างที่เคยเห็นในการ์ตูน หรือภาพยนตร์กันบ่อยๆ มีที่มาจากการสร้างบริจาคของภาคเอกชน และบุคคล และชื่อของบุคคลเหล่านั้น ก็จะได้รับการสลักลงไปบนเสาด้วย สร้างไปสร้างมากลายเป็นอุโมงค์เสาโทริอิที่ยาวถึง 4 กิโลเมตรเลยทีเดียว
   
   - ศาลเจ้าฟุชิมิ อินาริ ไทฉะ Fushimi Inari Taisha ชมเสาโทริอิหมื่นต้น
   
   
   

2. ศาลเจ้าฟุตามิโอคิทามะ Futami Okitama Shrine

   
   
   
        ศาลเจ้าดังประจำเมืองอิเสะ จังหวัดมิเอะ แม้จะมีโทริอิขนาดไม่ยิ่งใหญ่อะไรนัก แต่ความพิเศษอยู่ที่การไปสร้างบนก้อนหินสามี-ภรรยา เชื่อกันว่าเป็นตัวแทนของคู่สามี-ภรรยา เทพอิซานากิ (Izanagi no Okami) และเทพอิซานามิ (Izanami no Okami) ซึ่งเป็นเทพผู้สร้างโลก และให้กำเนิดเทพเจ้าต่างๆ ในศาสนาชินโตอีกมากมาย
   
   - ศาลเจ้าขอพรความรัก หาคู่ได้คู่ ! หินแต่งงาน Meoto Iwa
   
   
   

3. ศาลเจ้าเมจิ Meiji Shrine

   
   

   
        ศาลเจ้าใหญ่ประจำโตเกียว ที่มีเสาโทริอิไม้สีน้ำตาลขนาดใหญ่ เป็นสัญลักษณ์ชัดเจนว่าเรากำลังจะก้าวเข้าไปสู่เขตศักดิ์สิทธิ์แล้วนะ
   
   - ขอพรเทพเจ้า ที่ ศาลเจ้าเมจิ Meiji Shrine เดินชิลในป่ากลางกรุงโตเกียว
   
   
   

4. ศาลเจ้าอิเสะ Ise Grand Shrine

   
   
   
        ศาลเจ้าแห่งแรกของญี่ปุ่นที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศ และยังเป็นที่ประดิษฐานของ "อามะเทระสึ โอมิคามิ" เทพเจ้าแห่งดวงอาทิตย์ หรือเทพแห่งแสงสว่างนั่นเอง ว่ากันว่าเสาโทริอิของที่นี่ให้ความรู้สึกที่ขลังมากๆ แห่งหนึ่งของญี่ปุ่น ด้วยความที่ตั้งอยู่ลึกเข้าไปในป่าจนแทบจะกลายเป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาตินั่นเอง
   
   - ศาลเจ้าอิเสะ Ise Grand Shrine ศาลเจ้าอายุพันปีของญี่ปุ่น
   
   
   

5. ศาลเจ้าวาตะซูมิ Watazumi Shrine

   
   
   
        ศาลเจ้าแห่งเกาะสึชิมะ เกาะที่อยู่ห่างประเทศเกาหลีใต้ไปแค่ 50 กิโลเมตรเท่านั้น มีจุดเด่นอยู่ที่เสาโทริอิทั้ง 5 เสาที่ตั้งเรียงตัวจากพื้นดินลงสู่มหาสมุทรนั่นเอง
   
   - เที่ยวเกาะสึชิมะ หน้าด่านสู่ญี่ปุ่น ที่อยู่ใกล้เกาหลีแค่ 50 กิโลเมตร !
   
   
   

6. ศาลเจ้า อิตสึกุชิมะ Itsukushima Shrine
   
   

   
        เป็นหนึ่งภาพจำที่ติดตาคนทั่วโลกก็ว่าได้ กับเสาโทริอิขนาดยักษ์กลางน้ำ ที่ศาลเจ้าอิสึกุชิมะ จังหวัดฮิโรชิมะ ตั้งอยู่ในทะเลเซโตะ เมื่อยามน้ำลงยังสามารถเดินลงไปเที่ยว สัมผัสกับความยิ่งใหญ่อลังการได้แบบเต็มตา มีความสูงถึง 16 เมตร มีน้ำหนักถึง 60 ตัน มีอายุอานามกว่า 140 ปีแล้ว ไม่มีการตอกเสาเข็มลงใต้ดิน ! ตั้งอยู่ใต้ทะเลด้วยเพียงน้ำหนักของตัวเสาโทริอิเท่านั้น

====================