คุณย่าโม สตรีที่มีจิตใจเข็มแข็ง ดุจราวหินผา เสมอเหมือนด้วยชายชาติทหาร วัดศาลาลอย แห่งเมืองโคราช คือหลักฐานชิ้นสำคัญทางประวัติศาสตร์ให้ลูกหลานได้รำลึกถึงคุณงามความดี ที่คุณย่าโมและวีรชนทุก ๆ ท่านในเหตุการณ์สำคัญครั้งนั้น ได้พึงรักษาผืนแผ่นดินและเอกลักษณ์ของชาติไทย เมืองโคราช มนต์เสน่ห์ที่ตราตรึง วีรสตรีหญิงแกร่ง “ท้าวสุรนารี” หรือ “คุณย่าโม” ผู้ที่มีความเสียสละ และกตัญญูต่อพื้นแผ่นดินไทย อย่างที่จะหาผู้ใดเปรียบเสมอเหมือน แม้ร่างกายจะเป็นเพียงหญิงแต่จิตใจแกร่งดุจชายชาตรี ดังหลักฐานอนุสรณ์จารึกวีรกรรมคุณงามความดี ณ “วัดศาลาลอย” วัดเก่าแก่ที่มีอายุมากกว่า 200 ปี ความสำคัญของที่นี่คือ คุณย่าโมและท่านเจ้าพระยามหิศราธิบดี หรือท่านปลัดทองคำ สามีของคุณหญิงโม เป็นผู้ดำเนินการให้ก่อสร้างวัดศาลาลอยนี้ขึ้น หลังจากที่คุณย่าโมได้รบทัพชนะ เมื่อครั้นในปี พ.ศ. 2370 จึงเป็นที่ประจักษ์เด่นชัด ต่อลูกหลานชาวโคราชและประชาชนคนไทยโดยทั่วไปถึงวีรกรรมของท่าน สถานที่แห่งนี้จึงมีสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ให้พุทธศาสนิกชนได้มาเคารพสักการะและกราบไหว้เป็นจำนวนมากมาย พระวิหารทางขึ้นไปกราบสักการะย่าโม บันไดไม่สูงชันมากนัก ผู้สูงอายุและเด็กสามารถเดินขึ้นไปกราบด้านบนได้ เนื่องจากมีราวบันไดไว้ให้สำหรับจับขึ้นและลงขณะเดินขี้นสูงพระวิหาร ใต้พระวิหารเป็นรูปแกะสลักศิลาแลง เป็นการเล่าเรื่องราวการรบทัพครั้นชนะกบฏเจ้าอนุวงศ์ แห่งนครเวียงจันทร์ ประเทศลาว โดยคุณท้าวสุรนารี และผู้หญิงในสมัยนั้นของเมืองโคราช ชัยชนะในครั้งนี้ ฝ่ายคุณย่าโมได้ใช้กลอุบายให้ ทัพทหารฝ่ายตรงข้ามให้ตายใจ เดินช้า ๆ และเมื่อถึงช่วงเวลากลางคืน คุณหญิงโมเลี้ยงสุราทหารฝ่ายลาว เมื่อทหารเหล่านั้นเมาและนอนหลับขาดสติ หลังจากนั้นทั้งคุณหญิงโม ผู้หญิงและชาวเมืองโคราช จึงใช้มีดดาบและอาวุธต่าง ๆ ฟันทหารฝ่ายลาวตายมากมาย สิ่งแรกที่ควรเคารพคือพระวิหารที่ประดิษฐานรูปปั้นสักการะ คุณย่าโม สีนิลดำ ขนาดองค์สูงใหญ่ มีความสง่าและศักดิ์สิทธิ์มาก มีพุทธศาสนิกชนจำนวนมากที่นิยมมาขอพรให้ติดราชการ การค้าขาย และสุขภาพ แต่สุดท้ายแล้วแม้ท่านจะบันดาลพรอันประเสริฐให้แด่ลูกหลานแล้ว แต่พรจะสัมฤทธิ์ผลก็ต่อเมื่อต้องขึ้นอยู่กับบุญกุศลและการกระทำของแต่ละบุคคลเป็นที่ตั้งด้วย วัดศาลาลอยแห่งนี้ มีหลักฐานการรันตีว่าทุกสิ่งทุกอย่างในอดีต คือ เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจริงและมีที่มาที่ไป มิใช่เรื่องแต่งหรือไม่มีบุคคลอ้างอิงถึงในประวัติศาสตร์ นั้นก็คือ บริเวณลานกว้างที่ประดิษฐานพระเจดีย์ที่ตั้งบรรจุพระอัฐของ ท้าวสุรนารี หรือ คุณย่าโม และคำกล่าวบูชาเพื่อแสดงความเคารพต่อคุณงามความดีของคุณย่าโม จัดเตรียมไว้ให้ประชาชนได้กราบไหว้สักการะ และรูปปั้นเสมือนจริงที่สามารถปิดทองได้ เพื่อความเป็นสิริมงคลในชีวิตของผู้มากราบสักการะ ที่วัดได้จัดเตรียมธูปเทียนและดอกไม้ไว้พุทธศาสนิกชนได้นำไปบูชา ที่นี่ไม่ได้กำหนดเรื่องของราคาชุดดอกไม้ธูปเทียน สามารถทำบุญได้ตามกำลังจิตศรัทธา เพราะคือการหยอดตู้บริจาคนั้นเอง ที่นีมีพระวิหารพระพุทธรูปที่สวยงาม นามว่า "พระมงคลเนรมิต" เป็นพระพุทธรูปสำริดปางมารวิชัย มีความงดงามและมีขนาดใหญ่ นอกจากนี้ภายในพระวิหารหลังนี้ยังมีพระบรมสารีริกธาตุ ที่หลวงพ่อวิริยังค์ สิรินฺธโร นำมามอบให้ วัดศาลาลอย เมื่อปี พ.ศ. 2529 เพื่อให้พุทธศาสนิกชนมากราบไหว้สักการะ ภายในวิหารมีความร่มเย็น เนื่องจากก่อสร้างด้วยอิฐแดง การเดินทาง จากกรุงเทพ เดินทางโดยถนนมิตรภาพ ระยะทาง 267 กิโลเมตร ใช้เวลา3 ชั่วโมงกว่า ๆ การเดินทางสะดวก เนื่องจากเมื่อเข่าสู่ตัวอำเภอนครราชสีมาจะมีป้ายบอกเส้นทางเป็นระยะ ๆ นครราชสีมา ประตูสู่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ หากมาจังหวัดนี้ ต้องเดินทางมา กราบท้าวสุรนารี วีรสตรีผู้เสียสละ ณ “วัดศาลาลอย”โคราช จะพบกับความประทับใจกลับไป รู้สึกรักและหวงแหนในแผ่นดินที่บรรพบุรุษรักษาไว้ให้ลูกหลาน วัดศาลาลอยจึงเปรียบเสมือนเครื่องเตือนใจทางประวัติศาสตร์ เครดิตภาพทั้งหมด “ภาพถ่ายโดยผู้เขียน”