ทุกภาพถ่ายโดยผู้เขียน เมื่อปี พ.ศ.2557 ผู้เขียนได้มีโอกาสไปเที่ยวที่อุทยานแห่งชาติภูผาม่าน ที่บ้านซำผักหนาม ต.นาหนองทุ่ม อ.ชุมแพ จ.ขอนแก่น อุทยานแห่งนี้มีแหล่งท่องเที่ยวมากมาย โดยเฉพาะถ้ำที่มีมากจนทำให้ที่นี้ได้รับสมญาว่าเมืองพันถ้ำ ถ้ำที่นี่มีความหลากหลายทางการท่องเที่ยว ไม่ว่าจะเป็นถ้ำที่เป็นแหล่งเรียนรู้ทางโบราณคดี เช่น ถ้ำผาพวงที่มีโลงศพมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ ถ้ำลายแทงที่มีภาพเขียนของมนุษย์โบราณ หรือจะเป็นถ้ำที่มีความโดดเด่นทางด้านสัตววิทยา เช่น ถ้ำค้างคาวที่มีค้างคาวอาศัยอยู่จำนวนมาก ถ้ำซำขี้นากที่มีปลาอาศัยอยู่ เป็นต้น แต่ในบทความนี้จะขอนำคุณผู้อ่านไปพบกับ 2 ถ้ำที่มีความแปลกตา มีความโดดเด่นทางธรณีวิทยา จนนำมาซึ่งความเชื่อแลความประหลาดใจให้กับผู้พบเห็น ซึ่ง 2 ถ้ำนี้ถือว่าเป็นถ้ำที่สวยที่สุดของอุทยานแห่งชาติภูผาม่าน คือถ้ำพญานาคราช ถ้ำพญานาคราช ถ้ำนาคราชนี้สามารถเดินทางด้วยรถยนต์จากที่ทำการอุทยานแห่งชาติภูผาม่านผ่านบ้านซำผักหนามไปยังทางขึ้นถ้ำที่อยู่ห่างออกไปราว 3 กิโลเมตร เมื่อถึงทางขึ้นถ้ำจะมีลานจอดรถ ซึ่งทางต่อจากนี้ต้องใช้การเดินเท้าเลียบโตรกเขาไปประมาณ 400 เมตร ก็จะสังเกตเห็นก้อนหินขนาดใหญ่และป้ายถ้ำนาคราช หากมองผิวเผินจากทางเข้าที่เป็นปล่องเล็ก ๆ ที่ต้องก้มมุดเข้าไป หลายคนคงนึกไม่ถึงแน่ว่าภายในจะอลังการจนลืมหายใจไปชั่วขณะ เพราะภายในถ้ำแห่งนี้โอ่อ่ายิ่งใหญ่เกินคาดเดา แม้ปากทางเข้าเล็กแคบแต่เพดานถ้ำกลับสูงเทียบเท่าตึก 3 ชั้นได้ ภายในมืดมิดจนต้องอาศัยแสงไฟฉายในการส่องนำทาง ความระยิบระยับของหินงอกหินย้อยกระทบกับแสงไฟฉายงดงามราวอัญมณีซึ่งถูกเจียระไนโดยช่างชั้นครู แต่ทว่าในความเป็นจริงถ้ำแห่งนี้ไม่ค่อยมีนักท่องเที่ยวมาบ่อยนัก หินงอกหินย้อยจึงยังคงความงามเพราะไม่ถูกสัมผัส เดินมาไม่ไกลมีแอ่งน้ำที่มีรูปลักษณ์แปลกตาคดเคี้ยวลดหลั่นเป็นขั้นบันได หากมองผิวเผินคล้ายงูตัวใหญ่หลายสิบตัวกำลังเลื้อยอยู่ นี่จึงเป็นที่มาของชื่อ “ถ้ำพญานาคราช” นั่นเอง ชาวบ้านเชื่อว่าน้ำแต่ละแอ่งนั้นสามารถให้โชคหรือทำให้ผู้นำมาล้างหน้าอับโชคได้ขึ้นอยู่กับการเสี่ยงดวง ฉะนั้นผู้เขียนจึงไม่ลองเด็ดขาด! ถัดจากแอ่งน้ำนี้ทางจะค่อย ๆ ลาดลึกลงไป จนบางจุดต้องอาศัยเชือกโรยตัว ความลึกระดับนี้นักท่องเที่ยวจะมาไม่ถึงเพราะอากาศเริ่มไม่มี ภายในโพรงจะเห็นหินที่แตกหักและชั้นหินปูนที่ถูกน้ำเซาะตลอดทาง เมื่อไปถึงระยะความลึกระดับหนึ่งผู้เขียนจึงต้องเดินทางกลับเพราะแบตเตอรี่ไฟฉายแรงสูงเริ่มอ่อนประจุ ระยะทางที่สำรวจภายในถ้ำประมาณ 1 กิโลเมตร แต่ยังไม่พบที่สิ้นสุด แม้จะเหนื่อยกับการต้องปีนป่ายและเดินเท้า แต่ทริปนี้คุ้มค่ากับการไป อยากลองสัมผัสประสบการณ์แปลกใหม่ ชมความงามทางธรรมชาติที่นักท่องเที่ยวส่วนใหญ่ยังไปไม่ถึง ลองแวะมาที่อุทยานแห่งชาติภูผาม่านดูสักครั้งแล้วคุณจะติดใจ