ว่าว ถือเป็นการละเล่นที่พบได้ทั่วทุกภาคของประเทศไทย ว่าไปว่าวไม่ใช่มีเฉพาะในไทย ทั่วเอเชีย ขยายไปทั่วโลกนิยมเล่นว่าวกันมาแต่โบราณกาล เห็นได้ว่ามักมีเทศกาลว่าวโลกปรากฏอยู่บ่อยๆ ว่าวของแต่ละชาติก็แตกต่างกันไป บทความนี้ แม้ชวนพูดเรียกว่าว แต่ผมไม่ขอกล่าวถึงว่าวทั่วโลก เพราะเล่าเฉพาะ “ว่าววงเดือน” ซึ่งเป็นว่าวเอกของสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ว่าววงเดือน คือ ว่าวท้องถิ่นของมลายู และสามจังหวัดชายแดนใต้ เฉกเช่นเดียวกับว่าวจุฬา ที่เป็นว่าวของทางภาคกลาง ลักษณะของว่าววงเดือน รูปร่างโค้งเหมือนจันทร์เสี้ยว ตัวว่าวใหญ่ ภาษามลายูเรียกว่า “วาบูแล” นอกจากประดิษฐ์เล่นเพื่อความบันเทิง เป็นกิจกรรมเข้าสังคมแล้ว ยังมีการแข่งขัน ทั้งแข่งขันร่อนนาน และแข่งตัดเชือก – ตัดเชือกก็จะติดใบมีดไว้ส่วนหัว ส่วนหัวนอกจากติดใบมีดได้แล้ว ยังนิยมติดลิ้นปี่เอาไว้ให้เกิดเสียงอีกด้วย ฤดูเล่นว่าว อยู่ในช่วงมีนาคม – พฤษภาคม เพราะแล้ง และลมดี ภาพกิจกรรมว่าววงเดือนชุดนี้ เป็นของชุมชนบูกิต ริมอ่าวมะนาว จ.นราธิวาส ซึ่งนิยมเล่นว่าวกันเป็นหมู่คณะ ทุกเย็นในหน้าว่าว ชาวชุมชนจะมาเล่นว่าววงเดือน ถือโอกาสการออกมาพบปะครั้งนี้พูดคุยสารทุกข์สุขดิบกัน เมื่อถึงเวลา 6 โมงเย็น ต่างแยกย้ายกลับบ้าน ละหมาด วันศุกร์เป็นวิพิเศษ เพราะถือเป็นวันหยุดของชาวมุสลิม วันนี้ชาวบ้านจะพกเครื่องครัวออกมาเล่นว่าวด้วย เด็กๆ และผู้ชายสนุกกับการสาวว่าว ส่วนแม่ๆ ผู้หญิงวุ่นกับการปรุงอาหาร เมื่อเสร็จ ทุกคนจะล้อมวงร่วมทานด้วยกัน ถือเป็นความสุขอย่างหนึ่ง ว่าววงเดือนแต่เดิมใช้ในพิธีกรรมรักษาโรค เพราะมีตำนานเล่าว่า เมื่อราว 500 ปีที่แล้ว มีเจ้าชายบุญธรรมของกษัตริย์วงศ์อสัญแดหวา หลงรักเจ้าหญิงบนสวรรค์ จึงใช้ว่าววงเดือนเป็นพาหนะบินขึ้นไป ทั้งสองลอบรักกัน ความรู้ถึงบิดาของเจ้าหญิง (พูดง่ายๆ ก็เทวดานั่นแหละ) เจ้าชายจึงถูกฆ่า แต่ด้วยเจ้าชายไม่ได้ขึ้นไปตามลำพัง ยังมีองครักษ์ตามไปด้วย จึงมีคนพาศพกลับบ้านได้ ฝ่ายธิดาสวรรค์เมื่อสบโอกาส ก็แปลงกายเป็นหญิงชราขึ้นว่าววงเดือนบินลงมาหาศพเจ้าชาย ใช้ยาวิเศษรักษาจนเจ้าชายฟื้น และครองรักกัน ตำนานอสัญแดหวา นี้ทำให้ว่าววงเดือนเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เป็นเครื่องมือรักษาแบบไสยศาสตร์ ปัจจุบันความเชื่อลักษณะนี้ถดถอยลงไป เพราะวิทยาการสมัยใหม่เข้ามาแทนที่ แม้ความเชื่อเรื่องการรักษาผ่านว่าววงเดือนจะลดน้อยลง แต่ความนิยมเล่นว่าววงเดือนนั้นไม่เคยจางหาย หากใครมีโอกาสแวะเยือนชายแดนใต้ช่วงหน้าเล่นว่าว เป็นได้เห็นว่าววงเดือนลวดลายสวยงามลอยเด่นอยู่บนฟ้าเสมอ *******