ในสมัยก่อน “วัด” เป็นสถานที่ปฏิบัติธรรม เป็นโรงเรียน เป็นศูนย์รวมจิตใจ หรือแม้กระทั่งเป็นสถานที่รวมเรื่องราวของวัฒนธรรม และยังเป็นสถานที่ที่มีสถาปัตยกรรมโครงสร้างเฉพาะตัว ถึงแม้จะเปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัยแต่ก็ยังคงรูปแบบเดิม ๆ แต่ในปัจจุบันวัดอาจมีความสำคัญน้อยลงในขณะที่ความเจริญทางวัตถุเติบโตอย่างรวดเร็ว วัดหลาย ๆ แห่งจึงจำเป็นต้องใช้กลยุทธ์ต่าง ๆ เพื่อดึงให้คนเข้าวัดมากขึ้น เหมือนกับที่เราจะเห็นว่าวัดสมัยใหม่โดยส่วนใหญ่จะมีโครงสร้างสถาปัตยกรรมที่สวยงามแปลกตา ถ้าอยากชมงานศิลปะ งานจิตรกรรม หรืองานปฏิมากรรมสวย ๆ ก็สามารถหาดูได้จากในวัด ทำให้เดี๋ยวนี้มีวัดหลาย ๆ แห่งได้รับความสนใจจากช่างภาพ หรือแม้แต่นักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ ไปวัดอาจจะได้อะไรหลายอย่างมากกว่าที่คิด คนส่วนใหญ่ไปวัดเพื่อทำบุญหรือหาความสงบทางจิตใจเพราะโลกภายนอกวัดอาจจะร้อนรนจนอยากให้ชีวิตช้าลงบ้าง แต่บางคนก็ชื่นชอบการถ่ายรูปวัดที่มีสถาปัตยกรรมสวย ๆ ..เมื่อพูดถึงสถาปัตยกรรมสวย ๆ ทำให้นึกถึงความสวยงามของพระปรางค์สามยอดที่มีเพียงแห่งเดียวในหาดใหญ่ ที่ตั้งอยู่ในวัดโคกสมานคุณ พระอารามหลวง ของอำเภอหาดใหญ่ จ.สงขลา พระปรางค์สามยอด วัดโคกสมานคุณ พระอารามหลวง สร้างขึ้นจากแนวความคิดของ พระครูสมานคุณากร (จันทร์ จนฺทวํโส) เพื่อต้องการหาที่เหมาะสมที่จะบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ที่ท่านได้อัญเชิญมาจากประเทศศรีลังกาจำนวน 3 องค์ พระปรางค์สามยอดสร้างเมื่อปี พ.ศ. 2532 รูปแบบการสร้างพระปรางค์มาจากการผสมผสานสถาปัตยกรรมหลายแห่ง เช่น ยอดพระปรางค์มาจากยอดปราสาทพระที่นั่งบางปะอินและวัดต่าง ๆ ในอยุธยา ส่วนองค์พระปรางค์ได้แบบอย่างมาจากพระบรมมหาราชวัง แล้วนำมาประยุกต์ปรับให้กลมกลืนกัน โดยสร้างเป็นพระปรางค์ 3 ยอด และทำเป็นเจดีย์ 3 ชั้น เพื่อบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ บริเวณลานด้านข้างทั้งฝั่งซ้ายและขวาของพระปรางค์สามยอด จะมีรูปปั้นยักษ์สูงใหญ่ 2 ตน ยืนตระหง่านดูน่าเกรงขามเหมือนที่เราเห็นในวัดทั่ว ๆ ไป เปรียบเสมือนเป็นเทพผู้ดูแลหรือที่เรียกว่านายทวารบาล และยังมีรูปหล่อของพระพรหมและพระพิฆเนศให้สักการะ ลานตรงกลางจัดเป็นกระถางธูปและที่ปักเทียนรูปทรงเรือหงส์สีทองอร่ามสวยงาม เวลาโดนแสงส่องสะท้อนคงสวยกว่านี้ (วันที่ผู้เขียนไปพระอาทิตย์คงแอบไปงีบเลยทำให้ฟ้าสีหม่น ๆ) และยังเห็นมีรอยน้ำตาเทียนของผู้คนที่มาจุดธูปเทียนกราบไหว้ ดูแล้วเหมือนงานศิลปะงดงามไปอีกแบบ เมื่อขึ้นบันไดไปด้านบนสามารถขึ้นไปได้ 3 ทาง คือฝั่งซ้าย ตรงกลาง และฝั่งขวา บริเวณระเบียงด้านนอกมีรูปหล่อของ หลวงพ่อปาน ปุญญมณี ซึ่งเป็นเจ้าอาวาสรูปแรกและเป็นผู้บูรณะวัดโคกสมานคุณจากเดิมที่เคยเป็นวัดร้าง เมื่อเดินเข้าไปภายในพระปรางค์สามยอด อาจจะรู้สึกตื่นตา ตื่นใจ ในความงดงามอลังการ บันไดทางขึ้นซ้ายและขวา มีพระพุทธรูปองค์ใหญ่ รูปหล่อของพระสิวลี และรัชกาลที่ 5 พร้อมบทสวดเพื่อกราบสักการะขอพร และมีตู้ให้บริจาคทำบุญเพื่อชำระหนี้สงฆ์หรือทำบุญค่าน้ำ-ไฟ แต่ถ้าใครที่ไม่มีเงินสดก็มีคิวอาร์โค้ดให้โอนเงินผ่านแอปได้สะดวกเช่นกัน บริเวณระเบียงทางเดินบางส่วนเป็นงานประดับกระจก บางส่วนเป็นปฏิมากรรมลายเทพพนม และปฏิมากรรมลวดลายอื่น ๆ ทั้งวิจิตรตระการตา ทั้งแปลกตา แหงนมองเพดานเห็นแชนเดอเลียร์สวย ๆ ที่ผสมผสานเข้ากันได้ดีกับศิลปะความงามแบบประดับกระจกเป็นลวดลายต่าง ๆ ลวดลายบนหน้าต่างเป็นปฏิมากรรมรูปเทวดาที่มีความงดงามอ่อนช้อย ส่วนที่เป็นผนังเป็นงานประดับกระจกสี ปฏิมากรรมรูปพระและเป็นที่ประดิษฐานรูปหล่อของพระเกจิอาจารย์ที่มีชื่อเสียงที่คนไทยเคารพนับถือหลายองค์ เรียงรายตามแนวระเบียงทางเดินให้ได้กราบสักการะ เช่น หลวงปู่ทวดเหยียบน้ำทะเลจืด หลวงพ่อปานวัดบางนมโค หลวงพ่อเงินวัดบางคลาน พ่อท่านคล้าย (วาจาสิทธิ์) ฯลฯ ซึ่งภายในพระปรางค์สามยอดนี้โดยส่วนใหญ่เป็นงานประดับกระจกสีและจะสะท้อนแสงระยิบระยับ เห็นแล้วต้องบอกว่า สวยอะไรอย่างนี้ !! ทางขึ้นบันไดกลางจะมีทางเดินที่ลึกเข้าไปด้านใน ซึ่งเป็นที่ประดิษฐานรอยพระพุทธบาทจำลอง และมีมณฑปอยู่ด้านใน ผู้เขียนตั้งใจจะเดินเข้าไปชมความงาม แต่บังเอิญสายตาเหลือบไปเห็นเจ้าถิ่นที่ขึ้นมานอนแยกเขี้ยวฟันขาว (ไม่รู้ส่งยิ้มให้หรือขู่ไม่ให้เข้าไป ฮ่า..ฮ่า) เลยต้องหยุดความคิดไว้แค่นั้น ต้องขออภัยท่านผู้อ่านด้วยนะคะ ก่อนจะลงบันไดเพื่อออกจากพระปรางค์สามยอด ต้องเดินผ่านช่องหน้าต่างที่น่าจะสร้างตามแบบอย่างของปราสาทหินพนมรุ้ง คือช่องหน้าต่างทุกช่องตั้งอยู่ในตำแหน่งเดียวกันทั้งหมด ทำให้มองเห็นกันได้จากอีกฝั่งถึงอีกฝั่ง แต่ก็ไม่แน่ใจว่าช่องหน้าต่างที่พระปรางค์สามยอดนี้จะได้เห็นแสงพระอาทิตย์ขึ้น เหมือนที่ปราสาทพนมรุ้งหรือเปล่า..เลยแวะถ่ายรูปอีกสักนิด ก่อนกลับ ถ้าหากคุณผู้อ่านมีโอกาสได้มาเที่ยวหาดใหญ่ อย่าลืมแวะมาชมความงามของพระปรางค์สามยอดนะคะ ถือโอกาสกราบสักการะพระบรมสารีริกธาตุ และรอยพระพุทธบาทจำลองไปด้วยพร้อมกัน ๆ สอบถามเส้นทางได้ไม่ยาก เพียงแค่ถามทางไป พระปรางค์สามยอด วัดโคกสมานคุณ พระอารามหลวง หาดใหญ่ใน คนหาดใหญ่รู้จักกันดี ขอบคุณข้อมูลจาก : พระครูสังฆรักษ์ทะนงศักดิ์ จิรวฑฺฒโน เลขานุการวัดโคกสมานคุณ พระอารามหลวง พระธรรมฑูตประจำจังหวัดสงขลา