"แม่ฮ่องสอน" เป็นจังหวัดทางภาคเหนือของประเทศไทย ที่มีความแตกต่างจากจังหวัดอื่น ๆ เพราะเป็นจังหวัดที่อยู่ติดกับประเทศพม่า ดังนั้น จึงได้รับอิทธิพลของวัฒนธรรมมาจาก "ชาวไทใหญ่" ค่อนข้างมาก ซึ่งเห็นได้ชัดเจนจาก "วัดและอาหารการกิน" ที่มีรูปแบบแตกต่างออกไปจากวัดไทยในจังหวัดอื่น ๆ สิ่งเหล่านี้จึงทำให้ "แม่ฮ่องสอน" มีเสน่ห์ที่ไม่เหมือนใคร ภาพจากผู้เขียน หลังจากเดินทางมาถึงตัวเมืองแม่ฮ่องสอนก็ขอแนะนำให้แวะมาที่ "ศูนย์ประสานงานพิพิธภัณฑ์มีชีวิตเมืองแม่ฮ่องสอน" เป็นที่แรก เพราะที่นี่จะมีข้อมูลต่าง ๆ เกี่ยวกับตัวเมืองแม่ฮ่องสอน ทั้งสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญ อาหารพื้นเมือง รวมไปถึงประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของแม่ฮ่องสอน ซึ่งที่นี่จะเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้เราได้รับความรู้ เพื่อใช้วางแผนการท่องเที่ยวได้อีกด้วย ภาพจากผู้เขียน สถานที่ท่องเที่ยวหลัก ๆ ภายในตัวเมืองแม่ฮ่องสอน มีดังนี้ 1. ตลาดสายหยุด ตลาดแห่งนี้เป็นที่สำหรับฝากท้องให้กับนักท่องเที่ยวและชาวบ้านในยามเช้า ซึ่งที่นี่จะเต็มไปด้วย "อาหารพื้นเมือง" แปลกตาที่ไม่เคยเห็นที่ไหน โดยเมนูซึ่งได้รับความนิยมมากที่สุด คือ "ถั่วพูอุ่น" เมนูนี้เป็นอาหารพื้นถิ่นที่ทำมาจาก "ซุปข้นถั่วลูกไก่" ใส่เส้นก๋วยเตี๋ยวและยอดถั่วลันเตา ซึ่งในแต่ละวันเราจะคุ้นตากับการที่คนจำนวนมากมาต่อแถวรอคิว เพื่อที่จะได้มีโอกาสลิ้มลองเมนูขึ้นชื่อนี้ ภาพจากผู้เขียน 2. วัดพระธาตุดอยกองมู วัดแห่งนี้ถือเป็นวัดประจำเมืองแม่ฮ่องสอน ด้วยตำแหน่งที่ตั้งที่อยู่บนยอดเขาสูง จึงทำให้มองเห็นตัวเมืองทั้งเมืองได้จากมุมสูง ที่นี่ยังเป็นที่ประดิษฐาน "หลวงพ่อทันใจ" สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองที่ทุกคนต่างให้ความเคารพนับถือ โดยนักท่องเที่ยวส่วนใหญ่ให้ความสำคัญกับการเดินทางมาสักการะ เพื่อความเป็นสิริมงคลในโอกาสที่ได้มาเยือนที่นี่ ภาพจากผู้เขียน 3. ร้านก่อนตะวันลับแนวเหลี่ยมภูผา ร้านนี้เป็นร้านกาแฟที่อยู่ด้านหลังของวัดพระธาตุดอยกองมู ที่มีที่นั่งสำหรับชมพระอาทิตย์ตกดิน โดยมีฉากหลังเป็นเทือกเขาที่อยู่ท่ามกลางทะเลหมอก ซึ่งเป็นวิวที่สวยงามมาก อากาศก็เย็นสบาย มีลมพัดโชยอยู่ตลอดทั้งวัน ทำให้สามารถนั่งดื่มกาแฟชมบรรยากาศได้เพลิน ๆ ภาพจากผู้เขียน 4. ถนนคนเดินหน้าหนองจองคำ ถนนคนเดินแห่งนี้เป็นตลาดเล็ก ๆ ที่เต็มไปด้วยอาหารและขนมพื้นเมืองเรียงรายอยู่สองข้างทาง ทำให้มีความแปลกใหม่และไม่ซ้ำกับถนนคนเดินที่อื่น ๆ รวมไปถึงคนก็ไม่ได้เยอะจนแน่น แต่ก็ไม่ได้น้อยจนเงียบเหงา ทำให้เดินได้อย่างสบาย ๆ ไม่รู้เบื่อเลย ตลาดแห่งนี้ยังทำให้เราได้เห็นวิถีความเป็นอยู่ และวัฒนธรรมด้านอาหารของคนเมืองผ่านร้านรวงที่ตั้งขายของกิน ซึ่งคนที่นี่ใช้ชีวิตเรียบง่ายแต่งดงาม ภาพจากผู้เขียน 5. วัดจองคำ วัดนี้เป็นวัดที่ตั้งอยู่ใกล้ ๆ กับถนนคนเดิน ถึงแม้ว่าจะเป็นวัดเล็ก ๆ แต่ก็มีการตกแต่งประดับประดาไฟไว้อย่างสวยงาม และเมื่อมองไปที่วัดจากฝั่งตรงข้าม ก็จะเห็นเงาสะท้อนของวัดในหนองจองคำ เกิดเป็นภาพที่สวยงามมาก ซึ่งมุมนี้และภาพนี้ก็เป็นหนึ่งในไฮไลท์ของเมืองแม่ฮ่องสอนเลยทีเดียว ภาพจากผู้เขียน การเดินทางมายังจังหวัด "แม่ฮ่องสอน" สามารถนั่งเครื่องบินมาลงที่ใจกลางเมืองได้เลย แต่ราคาตั๋วก็ค่อนข้างจะมีราคาสูง เนื่องจากมีแต่เครื่องบินโดยสารขนาดเล็กมาลงได้เท่านั้น หากใครที่สู้ราคาไม่ไหว ก็สามารถเดินทางด้วยรถโดยสารประเภทรถตู้จากเชียงใหม่ มายังแม่ฮ่องสอนก็ได้เช่นกัน แต่ก็จะต้องนั่งรถผ่านเขาที่เป็นทางโค้งจำนวนมาก เป็นเวลานานถึง 6 ชั่วโมง ทำให้การเดินทางด้วยรถค่อนข้างจะลำบาก ในส่วนของการเดินทางภายในตัวเมืองแม่ฮ่องสอน ก็สามารถเช่ารถยนต์และรถจักรยานยนต์ หรือถ้าหากไม่มีใบขับขี่ก็สามารถเช่ารถจักรยานเพื่อใช้เดินทางในตัวเมืองได้ เพราะตัวเมืองแม่ฮ่องสอนไม่ได้กว้างขวางมากนัก การปั่นจักรยานก็ทำให้เที่ยวชมตัวเมืองได้อย่างไม่เหนื่อยมาก ที่พักในตัวเมืองแม่ฮ่องสอนสามารถจองได้ผ่านหน้าเวปไซต์สำหรับการจองที่พักต่าง ๆ อย่าง Agoda หรือ Booking โดยราคาเริ่มต้นของห้องพักจะเริ่มตั้งแต่ 500 บาท ซึ่งถือว่าราคาไม่แพงเลย ถึงแม้ว่าการเดินทางมายังแม่ฮ่องสอนจะค่อนข้างลำบาก แต่รับรองเลยว่าเมื่อมาแล้วจะต้องรู้สึกประทับใจในบรรยากาศและความเป็นเอกลักษณ์ของเมืองนี้ที่มีความแตกต่างไปจากที่อื่น ๆ ในประเทศไทย รวมไปถึงอากาศเย็นสบาย ที่จะทำให้รู้สึกว่าได้มาพักผ่อนหย่อนใจและทำให้ได้คลายความเครียดจากการทำงานอีกด้วย