ผมได้มีโอกาสไปเที่ยวจังหวัดน่าน เสาดินนาน้อย เป็นพิกัดที่ผมปักหมุดไว้เลย เสาดินนาน้อยเป็นสถานที่กระบวนการเปลี่ยนแปลงพื้นดินทางธรณีสัณฐานที่มีอายุนับล้านปี เมื่อไปเที่ยวเสาดินนาน้อยผมก็เลย แวะไปเที่ยวอุทยานแห่งชาติแพะเมืองผีด้วยซะเลย เพราะเป็นทางผ่านที่ไปเที่ยวต่อเชียงใหม่ครับ เสาดินนาน้อย จังหวัดน่านเสาดินนาน้อย ตั้งอยู่ในบริเวณบ้านเชียงของ ตำบลเชียงของ อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน ผมกับภรรยานั่งเครื่องจากกทม ไปลงที่สนามบินน่าน จากนั้นก็เช่ารถขับตระเวนเที่ยวตามแหล่งท่องเที่ยวสำคัญของจังหวัดน่าน ที่หนึ่งที่ปักหมุดไปคือ "เสาดินนาน้อย" อ่านข้อมูลที่เป็นเชิงวิชาการมาบ้าง แต่มาเห็นของจริงก็รู้สึก ว้าว ตื่นเต้นครับทุกคน เพราะเค้ามีอายุนับล้านๆ ปีมาแล้ว เป็นการเปลี่ยนแปลงที่เค้าเรียกว่า ธรณีสัณฐาน ที่ยังไม่หยุดการเปลี่ยนแปลงครับ เพราะสิ่งที่ทำให้เค้าเปลี่ยนแปลงไปคือ ลม น้ำ สภาพอากาศ แต่มีความช้า ทั้งๆที่ดูไปก็คล้ายกองดินที่ผู้รับเหมามากองทิ้งไว้ ข้างบ้าน พอฝนตกก็จะมีรูปทรงคล้ายๆแบบเสาดินนาน้อยนี่เลย ก็คือน้ำชะดินผู้รับเหมาลงมาเละเทะถนนข้างบ้าน อ่ะ... แต่เสาดินนาน้อย เค้ามีความแข็ง เพราะเป็นการอัดแน่นสะสมมาหลายล้านปีเป็นลักษณะการเปลี่ยนแปลงของเปลือกโลก ไม่เหมือนการเปลี่ยนแปลงของกองดินผู้รับเหมา...นี่สิเค้าเรียก ของแทร่....เสาดินเค้ามีหลังคาด้วยน๊ะทุกคนชั้นตะกอนของดินผู้รับเหมา...อ่ะ ไม่ใช่และ...ชั้นตะกอนของเสาดินมีความสูงประมาณ 10 เมตร ความจริงส่วนที่เค้าเรียกเสาดินที่มีริ้วๆ (เรา 2 คนชอบกันมาก แชะ กันรัวๆ เลย) เค้าบอกว่ามี 5 ชั้นเชียวนะ แต่เราเห็นเป็นชั้นเดียวอ่ะ ชั้นบนสุดที่ปิดทับตัวเสาดินอยู่จะมีความแข็งหนาแข็งแรงมีน้ำหนักมาก มองเพลินๆ ก็คือเหมอืนหลังคาบ้าน ชั้นเค้าจะมีความแข็งแกร่งมากเค้าจะประกอบไปด้วยชั้นตะกอนกรวดหยาบจนถึงกรวดขนาดใหญ่ที่เชื่อมประสานกันด้วยสารละลายแร่เหล็กและแมงกานีส จึงมีความหนาแข็งแรงกว่าชั้นตะกอนด้านล่าง อย่างไรก็ตามเสาดินที่อยู่ด้านล่างเจ้าหลักคายักษ์เหล่านี้ มีความอ่อนกว่าด้านบน นานๆ ไปจะถูกฝนชะหลุดออกไป จนมีขนาดต่ำลงต่ำลง และหมดไปในที่สุดครับทุกคนการแตกหักพังทะลาย_ธรรมชาติการพังทะลายเกิดขึ้นด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติที่ไม่มีการหยุดนิ่ง การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในบริเวณเสาดินนาน้อยตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันนักวิชาการเค้าเรียกรอยจารึกทางธรณีวิทยาหรือธรณีสัณฐานที่ผมนำมาเรียกให้ดูหล่อๆ ในย่อหน้าแรกครับทุกคนธรรมชาติแก้ไขไม่ได้ มนุษย์อย่าซ้ำเติมแต่สิ่งที่มาเป็นตัวแปรเพิ่มขึ้นอีกอย่างหนึ่งก็คือ มนุษย์ นั่นเอง การพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวต้องระมัดระวังไม่ไปซ้ำเติม ให้พื้นที่เสาดินนาน้อยต้องแตกหักพังทะลายรวดเร็วขึ้น แม้ว่าจะแก้ไขสภาพธรรมชาติไม่ได้ แต่หากมนุษย์ไม่ซ้ำเติม เสาดินก็จะยังคงอยู่ต่อไปได้อีกนาน ให้มนุษย์ได้เห็นความแปลกของรูปร่างลักษณะของพื้นที่ รวมทั้งเป็นแหล่งศึกษากระบวนการเปลี่ยนแปลงทางธรณีวิทยาของตะกอนเริ่มตั้งแต่เกิดขึ้นและผุพังไปตามธรรมชาติอย่างต่อเนื่องนับแสนนับล้านปี เสาดินซึ่งเคยเป็นเนินตะกอนหรือเนินดินสูงติดต่อกันมา สภาพที่เหลือเป็นหย่อมตะกอนดังที่เห็นในปัจจุบัน การอนุรักษ์เบื้องต้นจะต้องห้ามไม่ให้รถยนต์ รถมอเตอร์ไซค์ หรือเกวียน วิ่งผ่านเข้าไปในพื้นที่ ควรมีเจ้าหน้าที่ดูแลรักษาพื้นที่ บริเวณนี้นอกจากจะเป็นแหล่งศึกษาธรณีวิทยาแล้ว ยังเป็นแหล่งโบราณคดีก่อนประวัติศาสตร์ มีเครื่องมือหินปะปนอยู่กับเศษหิน และกรวดที่สะสมตัวอยู่ในบริเวณนี้ด้วยแพะเมืองผี จังหวัดแพร่แพะเมืองผี อยู่ในตำบลน้ำซำ อำเภอเมือง จังหวัดแพร่ ห่างจากอำเภอเมืองแพร่ ไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ 15 กิโลเมตร อยู่ในความดูแลของวนอุทยานแพะเมืองผี สำนักงานส่วนอุทยานแห่งชาติ กรมป่าไม้ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2524 การเข้าถึงพื้นที่ทำได้โดยใช้เส้นทางหลวงสายแพร่-ร้องกวาง ออกจากตัวเมืองไปถึงหลักกิโลเมตรที่ 9 จะมีเส้นทางแยกขวาเข้าบ้านน้ำซำ ไปประมาณ 3 กิโลเมตร จะมีทางแยกขวาไปอีกประมาณ 3 กิโลเมตร จะถึงวนอุทยานแพะเมืองผี“แพะเมืองผี” เป็นภาษาพื้นเมือง แพะ มาจากคำว่า แป๊ะ ต่อมาเพี้ยนเป็น แพะ ป่าละเมาะหรือป่าโปร่ง เมืองผี หมายถึง ความรู้สึกที่ดูเงียบ วังเวงเหมือนเมืองผี เมื่อรวมกันจึงแปลว่า ป่าละเมาะที่เงียบวังเวงเหมือนเมืองผีแพะเมืองผี เป็นเนินที่พังยุบลงไปเป็นแอ่ง คล้ายแอ่งกระทะหงาย เกิดจากการพังทะลายที่ไม่สม่ำเสมอกันของชั้นตะกอน ทำให้เนินที่เหลือมีลักษณะเป็นแท่งคล้ายเสา เป็นโคกรูปร่างคล้ายจอมปลวก คล้ายดอกเห็ด หรือบางเนินคล้ายสะพานโค้ง ดูแปลกประหลาด แพะเมืองผีมีขนาดของแท่งตะกอนสูงใหญ่กว่าเสาดินนาน้อย หน้าผามีความลาดชันลดระดับลงมามากกว่า เนื้อของชั้นดินที่แพะเมืองผี มีความแตกต่างจากชั้นดินที่เสาดินนาน้อยจนเห็นได้ชัดถึงสีที่มีความแตกต่าง แพะเมืองผีจะมีสีออกน้ำตาลแดง ส่วนประกอบที่มีความแตกต่างจากเสาดินนาน้อย ก็จะเป็นควอรตซ์ เชิร์ต หินทรายและหินดินดาน มีน้ำเหล็กหรือแมงกานีสเคลือบประสาน ลูกรังเนื้อแข็ง นอกจากนั้นยังมีเศษรากไม้และถ่านไม้แรกอยู่ในเนื้อด้วยการผุกร่อนยังดำเนินต่อไปการผุกร่อน และการถูกทำลายคงเหมือนเสาดินนาน้อย ซึ่งเป็นไปตามกฎของธรรมชาติ เป็นลักษณะธรณีสัณฐาน (Landform) ของการสึกกร่อนที่เกิดขึ้นกับชั้นตะกอนที่สะสมใหม่ การสึกกร่อนอย่างกว้างขวางของเนินตะกอนแพะเมืองผี เกิดจากมีต้นไม้ปกคลุมพื้นดินน้อยลงร่วมกับกิจกรรมของมนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์ ซึ่งมีหลักฐานของการเข้าอยู่อาศัยในบริเวณนี้ทั้งแพะเมืองผี และเสาดินนาน้อย อยู่บริเวณพื้นที่โล่ง ไม่มีตันไม้ให้ร่มเงา ทุกคนควรมีการป้องกันความร้อนจากแดดสวมเสื้อผ้าที่เหมาะสม มีการป้องกันผิวหนัง เช่นร่ม หมวก ครีมกันแดด UV แว่นตากันแดด UV และน้ำดื่ม ควรมีเพื่อนไปด้วยอย่าไปตามลำพัง เพราะเกิดเหตุไม่ดีขึ้นจะได้ช่วยกันดูแลครับทุกคน ผมได้ไปเที่ยวทั้ง เสาดินนาน้อย และ แพะเมืองผี เห็นความแตกต่างของการจัดระเบียบอย่างชัดเจน แพะเมืองผีอยู่ในเขตของ วนอุทยาน มีการจัดการที่ดี จัดระเบียบ วางระบบได้ดีเยี่ยม มีการปลูกต้นจัดสวนมีลำธารอยู่ภายนอกก่อนถึงเนินดิน มีส่วนที่ให้ความรู้เพิ่มเติมลักษณะนิทรรศการถาวรก่อนเข้าชม บริเวณจุดจอดรถอยู่ห่างจากตัวเนินดินมาก ทำให้มีความก่อกวนระบบของธรรมชาติน้อยลง ผิดกับเสาดินนาน้อย ไม่มีเจ้าหน้าที่ดูแล ( อาจจะมีแต่น้อยมาก) รถสามารถขับเข้าไปจอดได้เกือบถึงเนินดินเลยทีเดียว ฝากข้อคิดเรื่องนี้ไว้ให้ผู้เกี่ยวข้องด้วยนะครับ พิกัด : เสาดินนาน้อย จังหวัดน่านพิกัด : แพะเมืองผี จังหวัดแพร่บุคคลในภาพอนุญาตให้เผยแพร่ได้ภาพทุกภาพโดยครีเอเตอร์ชายสามโบสถ์ อยากไปเที่ยวไหนหรือเปล่า? หาข้อมูลที่เที่ยวสุดปังได้ที่ App TrueID โหลดเลย ฟรี !