คิดถึงบ้านเมื่อเทศกาลบั้งไฟแสน เพื่อนทั่วแดนทั้งทางเหนือต่างหลั่งไหล กลับบ้านกันบุญบั้งไฟตะไลแสนอุ่นใจ พร้อมมอบความสุขให้ชาวบ้านตระการตา ขบวนแห่นางรำพร้อมตำนานกาล มากกว่าสองร้อยท่านรำพร้อมเพรียง เก็บภาพอันสวยสดจดจำกาล ให้ตำนานคงอยู่รู้ทั่วไทย เช้าวันเสาร์ สัปดาห์ที่สองของเดือนพฤษภาคมของทุกปีที่มีการจัดบุญบั้งไฟ จะมีเสียงเพลงเสียงดนตรีกระจายไปทั่วทั้งหมู่บ้าน เพื่อเป็นการแจ้งหรือเตือนความจำ ทุกคนในชุมชนจะตื่นแต่เช้า หรือบางท่านที่ต้องแต่งตัวอาจจะไม่ได้นอน ซึ่งร้านแต่งหน้าในวันนั้นมีการเหมาจ่ายช่าง อย่างนั้นคนในหมู่บ้าน จะตื่นแต่เช้าเพื่อไปตลาด จนมาถึงในช่วงเวลาบ่ายโมง ทุกคนจะเดินทางขึ้นไปที่เทศบาลเพื่อดูพิธีเปิดที่ยิ่งใหญ่อลังการ เมื่อพิธีเปิดเสร็จมีการนำแสดงในการเปิดงาน ไม่นานเกินรอ บ่ายสามโมงโดยประมาณขบวนจะเคลื่อนจากเทศบาลไปที่วัดกกต้อง ซึ่งนั่นก็หมายถึง ขบวนทุกขบวนจะเดินโชว์ให้ท่านผู้ชมที่เดินทางมาดูได้ดูอย่างจุใจ จนถึงเย็นซึ่งจบไปแล้วในหนึ่งวัน ในริ้วขบวนประกอบไปด้วยวิถีชาวบ้านบ้านกุดหว้า แสดงให้เห็นถึงวัฒนธรรมภูไท พิธีกรรม ทั้ง 12 เดือน การเที่ยวคือการวางงานทุกอย่าง แล้วออกเดินทางหาความรู้ ความสนุกอย่างไร้ขีดจำกัด อย่าปิดกั้นตนเองด้วยขอบเขตของความคิด อย่านำตนเองไปเปรียบเทียบกับคนอื่น เพราะทุกอย่างบนโลกใบนี้มีคนคิดต่างและไม่ได้เหมือนเรา จงมองในสิ่งที่เขาเป็น อย่ามองในสิ่งที่เราอยากให้เขาเป็น เราจะมีคนถามสุขมากในการที่เราไปที่ไหนบนโลกใบนี้ ในขบวนจะมีจำนวนมาก แต่ที่เป็นขบวนของชาวบ้านในบ้านกุดหว้าจะมีอยู่ด้วยกันห้าหมู่บ้าน มีหมู่ 1 หมู่ 2 หมู่ 8 หมู่ 9 และหมู่ 13 ซึ่งจะได้รับผิดชอบในหัวข้อที่แตกต่างกัน ซึ่งในขบวนที่หมู่ 8 ซึ่งเป็นหมู่ที่บ้านผู้เขียนตั้งอยู่นั้น ได้รับผิดชอบขบวนแห่ของ พวงมาลัยไม้ไผ่ ซึ่งพวงมาลัยไม้ไผ่นั่นถือได้ว่า เป็นสิ่งที่มีหนึ่งเดียวในโลกเช่นกัน ได้รับรางวัลระดับประเทศ มีการประดิษฐ์มาลัยวิจิตรในหลากหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นถ้วยรางวัล โคมไฟ โมบาย ต่างหู เข็มกลัด และต่างๆอึกมากมาย จึงถือเป็นแหล่งเรียนรู้และแหล่งท่องเที่ยวอีกอย่างหนึ่งที่คนต่างชาติหรือจังหวัดอื่นในประเทศไทยสนใจที่จะมาศึกษาเรียนรู้ ในขบวนแห่จะมีอุปกรณ์หลากหลายอย่างเตรียมไว้เพื่อให้นางงาม ที่แต่งตัวด้วยชุดภูไทถือ ซึ่งถ้าจะเล่าต่อแล้ว พวงมาลัยไม้ไผ่ยังเป็นประเพณี บุญพวงมาลัยที่ยิ่งใหญ่ของชาวบ้านกุดหว้าด้วย ในงานบุญข้าวประดับดิน การดูขบวนแห่เพียงวันเดียวสามารถที่จะเรียนรู้วัฒนธรรมของชาวภูไทได้เกือบทั้งหมด ในด้านความรู้ แล้วถ้าหากสนใจค่อยมาเรียนปฏิบัติ ขบวนจะเดินอย่างช้าๆ ให้ชาวบ้านได้ถ่ายรูป อดีตนั้นเมื่อมีการแห่ขบวนท่านผู้ชมสองข้างทางจะได้ชมความงามของสาวภูไท ลูกหลานคนในหมู่บ้าน เพราะบ้านกุดหว้านั้นเป็นหมู่บ้านขนาดใหญ่การแห่บุญบั้งไฟ ทำให้เป็นที่รู้จักเพราะถ้าหากไม่รู้จักก็จะถามสิ่งเหล่านี้คือความสุข สุขที่ได้เห็นต้นกล้าเล็กๆ เติบโตและสานต่อในสิ่งที่ผู้ใหญ่ได้ทำไว้ให้เห็น ไม่มีสิ่งไหนที่จะดีเท่ากันกับการทำให้เห็น การร่วมมือซึ่งกันและกันจะไม่มีทางสำเร็จได้อย่างแน่นอน คนเรามีพื้นฐานความคิดแตกต่างกันเสมอ แต่อย่าได้นำมาส่งต่อสร้างจิตสำนึกรักในวัฒนธรรมภูไท หนึ่งปีเดินตั้งแต่ท้ายบ้านจนถึงวัดกกต้องกุดหว้า ซึ่งสองปีแล้วที่ได้มีการ จัดถนนคนเดินในงานบุญบั้งไฟ ก่อนวันงานสามวัน รวมเป็นการจัดงานจนถึงวันจุดรวมห้าวัน ทำให้ชาวบ้านได้มีรายได้ครัวเรือน เมื่อนำสินค้ามาขายในตลาดถนนคนเดิน ไม่มีการเก็บค่าที่ ฟรีตลอดงาน ความสุขของผู้นำคือได้เห็นพี่น้องชาวบ้านได้รายได้ มีความสุขกับการเที่ยวงานคืนกำไรให้ทุกคนใครมีอะไรขายก็นำมาขายได้ตลอดงาน ในขบวนแห่นั้นไม่ได้มีเพียงแต่ผู้ใหญ่ ในหมู่บ้านเท่านั้น ยังมีเยาวชนจากทั่วทั้งอำเภอ จังหวัดในหมู่บ้านอื่นที่อยู่ในตำบลเดียวกันมาชมด้วยกัน ความน่ารัก ในขบวนเด็กๆให้ความสนใจกับความน่ารักของไดโนเสาร์ ด้วยเพราะสีสันสะดุดตาบ้าง การเคลื่อนไหวน่ารัก วันนี้จะพาไปรู้จักกับสิ่งที่ทำมานาน ขบวนที่อลังการ มีพยาบาลประจำหมู่บ้าน หรือที่เรียกว่า อาสาสมัครคอยดูแลตลอดขบวน ไม่ว่าจะเป็นยาดม น้ำลูกอม เพราะอากาศที่ร้อน และระยะทางเดินขบวนที่ไกลสำหรับเด็กๆ บางคนไม่ได้นอนต้องตื่นตั้งแต่ตอนเช้าแต่งหน้าทาปาก อาจจะทำให้อ่อนล้าอ่อนแรงได้ ในใจไม่เคยเกิดคำถามว่าทำไปทำไม มันมีหรือไม่มีประโยชน์หรือไม่ เพราะสำหรับเราแล้วประเพณีที่ทำสืบต่อกันมาอย่างยาวนาน มีความหมายและมีความจำเป็นในส่วนของมันอยู่แล้ว แน่นอนว่าเมื่อมีการกระทำเกิดขึ้นคนเราย่อมที่จะมีความเห็นต่าง เราจะไปทำให้คนมีความคิดเห็นเหมือนกันเป็นสิ่งที่ยาก ในแต่ละพื้นที่มีความเชื่อเรื่องของฮีต 12 บุญต่างๆในแต่ละเดือน ซึ่งได้มีการกำหนดวันในแต่ละปีชัดเจนอยู่แล้ว ทำวันไหน ครั้งหนึ่งเคยมีข้อคำถามว่าไม่จัดได้ไหมเป็นการสิ้นเปลือง พอมีคนคัดค้านขึ้นมาว่า ไม่จัดได้อย่างไร ตั้งแต่เกิดมาเป็นคนก็พบเจอประเพณีบุญบั้งไฟแล้ว เมื่อคนที่เป็นนายยกหรือผู้นำคนใหม่ สิ่งที่สานต่อจนเป็นวัฒนธรรม คนเราต้องมีการพัฒนาไปข้างหน้า เหมือนกันกับการสืบสานประเพณีบุญบั้งไฟที่มีมาตั้งแต่จำความได้ พัฒนาต่อยอดยิ่งใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ ความสุขของการได้ชมขบวนแห่ที่ยาวกกว่าสามกิโล มีทั้งแนวความคิด วิถีชีวิตหลากหลายของชาวอีสานมาหล่อหลอมกัน แสดงถึงความสามัคคี ชุมชนร่วมมือร่วมใจกันแสดงสุดฝีมือ หมู่บ้านเล็กๆที่ทั่วประเทศเดินทางมาชม จนทำให้อัดแน่นไปด้วยผู้คนเดินสวนกันไปมา ทางเข้าหมู่บ้านเต็มไปด้วยรถที่จอดรอเจ้าของ จนในบางครั้งทำให้เจ้าของหารถไม่เจอ การแต่งกายก็เช่นกัน คนในหมู่บ้านช่วงงานเทศกาลแบบนี้ จะสวมใส่ชุดให้เข้ากับงาน คือชุดภูไทที่ทุกคนในหมู่บ้านล้วนมีกันทุกคน บางคนอาจจะตัดขึ้นเพื่อใส่ในงานนี้โดยเฉพาะ สิ่งนี้ทำให้เรามองเห็นค่านิยมจิตสำนึกของคนในหมู่บ้าน บางคนอาจจะบอกว่าตัดเพราะต้องการใส่ในงานต่างๆ เวลาต้องการใส่จะได้ไม่ต้องหยิบยืมคนอื่น ตัดแบบวัดตัวไปเลย ความสุขในการได้พบปะพร้อมหน้าพร้อมตา ญาติพี่น้องที่ห่างหายไปนาน ได้ข่าวก็จะกลับมาอุ่นครอบครัว ชุดผ้าไทยที่หลากหลายเป็นแนวเดียวกัน สีสันชองเสื้อผ้าในการเดินร่วมขบวนนั้นได้มีการสั่งตัด ตามจำนวนซึ่งการเตรียมงานนั้นไม่ได้เตรียมวันสองวัน แต่มีการเตรียมการสองสามเดือน เท่าๆกันกับบั้งไฟ เตรียมอุปกรณ์ไว้ และจัดหาคนถือนั่นก็คือคนในหมู่บ้าน ผู้นำหมู่บ้านจะต้องออกจดชื่อนางงาม และนางรำเพื่อร่วมในขบวน ส่วนนักเรียนในแต่ละโรงเรียนจะมีการเตรียมนักเรียนไปร่วมด้วยเช่นกัน คนอื่นที่ไม่รู้วัฒนธรรมอาจจะบอกว่า มันเป็นเรื่องไร้สาระสิ้นเปลืองงบประมาณ แต่ถ้าเรามาดูเหตุผลดีๆ แทนที่จะนำเงินเหล่านั้นไปยุ่งเกี่ยวกับยาเสพติด หรือนำไปใช้ในทางที่ไม่สร้างสรรค์ มันจะน่าเสียดายมากกว่า เราจะเห็นได้ว่าเด็กรุ่นใหม่ที่เติบโตมาเห็นวัฒนธรรมอย่างนี้ ก็เริ่มที่จะทำตาม และเรียนรู้จากการกระทำ เพราะการกระทำมีค่ามากกว่าคำสอน ถ้าไม่อยากเรียนรู้ ก็ไม่ต้องสนใจ แต่ถ้าเมื่อไหร่อยากเรียนรู้ จงมาดูเองเถิด ความสุขอยู่ที่ใจใช่เงินทองของจริง อาจจะมีบ้างที่สามีหายไปภรรยาตาม แต่ถ้าหากรู้ว่ามาทำบั้งไฟกับเพื่อนจะหายห่วง บางอย่างไม่ได้มีค่าต่อเงินทอง แต่มีค่าต่อจิตใจ ทำเพราะความสุข ไม่ได้ทำเพราะอยากได้เงินมาสร้างกำไร หนึ่งครอบครัวกับหนึ่งการร่วมกิจกรรมกับชุมชน ถ้าแม่ไม่ทำลูกก็ต้องได้ทำ ตัวแทนหนึ่งคนในแต่ละครอบครัว เด็กน้อยที่เกิดได้ไม่นานก็ซึมซับว่านี่คือบุญใหญ่ประจำปี บุญบั้งไฟมีส่วนร่วมในชุมชน ทำให้เด็กมีจิตอาสา และมีประสบการณ์ที่ดีที่สามารถบอกเล่าและต่อยอดเป็นผู้ใหญ่ที่ดีในอนาคตได้ เชื่อไหมว่าช่างบั้งไฟนั้นรักบั้งไฟของตนเองมากกว่าลูกเสียอีก เพราะในแต่ละวันอยู่กินกับบั้งไฟ ซึ่งแต่ละบั้งจะใช้เวลามากกว่าหนึ่งเดือน คือเริ่มตั้งแต่การตำ ทดลอง ทุกอย่างคือขั้นตอนทสงวิทยาศาสตร์ การผสมดินปืนการกะขนาดของดินประสิวที่แบ่งเป็นเกียร์ต่างๆ การวางแผนในการขึ้นและลงของบั้งไฟ แต่การทำแบบนี้จะมีแต่ชายทั้งนั้น จะไม่ให้ผู้หญิงไปยุ่งเกี่ยวกับพิธีกรรมบางอย่าง เพราะอาจจะบอกด้วยความอันตราย ต้องแบกหามของหนัก สิ่งที่ร่าตื่นเต้นอีกอย่างหนึ่งของเด็กคือรถ ที่รูปทรงแปลกๆ รถคันนี้มีการขับเคลื่อนไปด้วยพลังงานไฟฟ้า ไร้เสียงสามารถบรรจุผู้คนได้จำนวนมาก หน้าตาแปลกประหลาดในขบวน เป็นที่สนใจกับผู้คนที่มาชมขบวน ในบางรายที่มาชมขบวนนั้นจะมีการถ่ายภาพเก็บไว้เพื่อนำไปเพิ่มเติมในขบวนบุญบั้งไฟในจังหวัดหรือหมู่บ้านของตนเอง เพราะประเพณีบุญบั้งไฟนั้นมีอยู่ในทั่วทุกจังหวัดในภาคอีสาน ซึ่งลักษณะการจัดงานมีความคล้ายคลึงกัน ในเรื่องของขบวนแห่ บางพื้นที่มีการแข่งขันกัน จึงทำให้มีคนที่หาความรู้เพื่อที่จะไปปรับให้เข้ากับสภาพแวดล้อมในบ้านของตนเอง นี่เขาเรียกว่าครูพักลักจำ ความคิดสามารถที่จะนำไปต่อยอดได้ แต่ถ้าหากว่านำความคิดของคนอื่นไปแล้วบอกว่าเป็นความคิดของตนเอง สิ่งนี้เรียกว่าขโมยความคิด แต่การนำไปต่อยอดเป็นสิ่งที่ดี สร้างสรรค์ ความตื่นเต้นของเด็กน้อยที่แปลกตาตั้งแต่เจอผู้คนเดินสวนกันไปมาเต็มถนนหน้าบ้าน ซึ่งปกติแล้วจะไม่สามารถเดินได้ แต่กลับวิ่งได้อย่างไม่ต้องระวังรถ การเรียนรู้จากสถานที่จริง ทำให้เด็กเรียนรู้ทันท่วงที โดยที่ผู้ใหญ่ไม่ต้องยัดข้อมูลให้มาก เขาสังเกตได้จากการที่เขามองเห็นด้วยตา แล้วเรามีหน้าที่อธิบายและชี้แนะเพิ่มเติมในสิ่งที่เขาควรรู้ ความเป็นระเบียบสิ่งที่ควรปรับปรุงเรามีหน้าที่เสริมให้เขาเข้าใจ เพราะเด็กเหมือนผ้าขาวเราใส่อะไรลงไปเขาก็จะเรียนรู้ในสิ่งที่เขาได้ประสบเอง อย่ารอว่ายังไม่ถึงเวลาเพราะการเรียนรู้ การอยู่ในสังคมอย่างไรให้มีความสุข เรียนรู้ได้เร็วเท่าไหร่ยิ่งดีต่อตัวของเด็กเท่านั้น ชุดผ้าไทยถูกนำมาสวมใส่ได้อย่างลงตัว ป้ายแรกนำขบวนคือ ประเพณีวัฒนธรรมภูไทบุญบั้งไฟตะไลล้าน ขบวนเคลื่อนลงจะถึงจุดหมายปลายทางคือวัดกกต้องด้วยเวลาประมาณห้าโมงเย็น ซึ่งแต่ก่อนจะมีการทำพิธีเปิดที่วัด มีการมอบรางวัลขบวนสวยงาม แต่ปัจจุบันจะทำพิธีเปิดฟ้อนโชว์ก่อนที่จะเคลื่อนขบวน เพื่อว่าเมื่อขบวนเคลื่อนลงมาถึงวัดก็สามารถแยกย้ายกลับบ้านได้เลย ในเวลาไม่กี่ชั่วโมง แต่คือความทรงจำตลอดทั้งปี เมื่อขบวนแห่สิ้นสุดลง เราสามารถที่จะลงวัดเพื่อทำบุญ ซึ่งจะมีหลากหลายอย่าง มีการตักบาตร การเสี่ยงภาพพุทธประวัติ การสอยดาว ยกพระเสี่ยงดวง และหลากหลายอย่าง สำหรับเด็กๆ มีของเล่นบ้านลม มีมหรสพตลอดคืนด้วยรำวงหรือคณะหมอลำ ที่สามารถเลือกชมได้ตามใจคนดู แบบว่าเที่ยวให้หนำใจ เที่ยวอย่างมีคุณค่า ให้ศึกษากติกาอย่างถ่องแท้ เพราะเราจะเป็นคนที่เที่ยวอย่างมีความสุขและไม่เดือดร้อนคนอื่น ยิ้มให้กับทุกสถานการณ์เพราะมันคือการพักผ่อนไม่ได้มาทำงาน แล้วคุณจะเห็นว่าความสุขของเราเริ่มต้นจากตัวของเราเองพิกัด บ้านกุดหว้า อำเภอกุฉินารายณ์ ภาพถ่ายทั้งหมดเป็นของผู้เขียน ได้รับอนุญาตจากบุคคลในภาพให้เผยแพร่เพื่อเป็นการแนะนำประเพณี (อุ้งเท้าแมว)อยากไปเที่ยวไหนหรือเปล่า? หาข้อมูลที่เที่ยวสุดปังได้ที่ App TrueID โหลดเลย ฟรี !