รีเซต

10 ปราสาทหิน ขอมโบราณ ในไทย แหล่งประวัติศาสตร์ โบราณสถาน สำคัญ

10 ปราสาทหิน ขอมโบราณ ในไทย แหล่งประวัติศาสตร์ โบราณสถาน สำคัญ
SummerB
12 มิถุนายน 2568 ( 14:30 )
44.8K

     ย้อนไปเมื่อราว พุทธศตวรรษที่ 13-18 อาณาจักรขอม เรืองนำอาจและเผยแพร่วัฒนธรรมไปยังดินแดนต่างๆ ในระแวกใกล้เคียง แม้กาลเวลาจะผ่านมาเนิ่นนานแล้ว แต่ก็ยังทิ้งร่องรอยอารายธรรมโบราณให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาเรียนรู้ และนี่คือ 10 ปราสาทหิน ขอมโบราณ ในไทย ที่สวยงาม และน่าสนใจ แหล่งประวัติศาสตร์สำคัญที่ควรค่าแก่การไปชมความงามของศิลปะขอมโบราณและเรื่องราวความเป็นมาที่น่าสนใจค่ะ

ที่เที่ยวโบราณสถาน ปราสาทหิน ขอมโบราณ ในประเทศไทย
ชมอารายธรรมขอมโบราณ

 

1. ปราสาทสด๊กก๊อกธม สระแก้ว

 

     พอพูดถึง ปราสาทหิน ทุกคนคงนึกถึงจังหวัดทางภาคอีสานเป็นอย่างแรก แต่จริงๆ แล้วที่ จังหวัดสระแก้ว ทางภาคตะวันออกของไทยก็มี ปราสาทสด๊กก๊อกธม ปราสาทหินศิลปะขอมโบราณที่สร้างขึ้นตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 14 ในสมัย พระเจ้าอุทัยทิตยวรมันที่ 2 ใช้เป็นที่ประกอบพิธีกรรมตามความเชื่อในลัทธิศาสนาฮินดู อยู่ห่างจาก ชายแดนประเทศไทย - ประเทศกัมพูชา เป็นระยะทางประมาณ 1 กิโลเมตร อีกทั้งยังเป็น ปราสาทหินที่ใหญ่ที่สุดในภาคตะวันออก อีกด้วย

 

     ชื่อของ ปราสาทสด๊กก๊อกธม แปลว่า บึงต้นกกใหญ่ แต่สมัยก่อนชาวบ้านจะเรียกที่นี่ว่า ปราสาทเมืองพร้าว เนื่องจากมีคนเคยหลงทางเข้าไปและพบว่ามีต้นมะพร้าวจำนวนมากขึ้นอยู่รอบๆ ปราสาทค่ะ

ดูเพิ่มเติมเต็มๆ ที่ เที่ยวสระแก้ว ปราสาทสด๊กก๊อกธม ปราสาทหินพันปี แห่งอาณาจักรขอม

  • ✨ ที่อยู่ : บ้านหนองเสม็ด หมู่ 3 ตำบลโคกสูง อำเภอโคกสูง จังหวัดสระแก้ว
  • 📌 พิกัด : https://maps.app.goo.gl/qZQfw25zGeKPrrLt6 
  • ⏰ เปิดให้เข้าชม : 08.30-16.30 น.
  • 🔗 เว็บไซต์ : -

=================

 

2. ปราสาทหินพิมาย นครราชสีมา

 

     เชื่อว่าหลายๆ คนคงรู้จัก ปราสาทหินพิมาย ที่ตั้งอยู่ใน อุทยานประวัติศาสตร์พิมาย อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา เป็นอย่างดี ที่นี่เป็นเทวสถานของศาสนาพราหมณ์ฮินดูที่สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 ช่วงพุทธศตวรรษที่ 16 เป็นสถาปัตยกรรมแบบบาปวนตามความเชื่อของสวรรค์และโลกมนุษย์ หากสังเกตให้ดี เราจะเห็นว่าแผนผังของ ปราสาทหินพิมาย จะมีลักษณะเหมือน เขาพระสุเมรุ โดยมีองค์ปราสาทประธานอยู่ตรงใจกลางของเทวสถาน

 

      อุทยานประวัติศาสตร์พิมาย มีการแบ่งออกเป็น 2 โซนใหญ่ๆ คือ ส่วนของ โบราณสถาน และส่วนของ พิพิธภัณสถานแห่งชาติ ส่วนของโบราณสถานจะประกอบไปด้วย สะพานนาคราช อยู่ตรงทางเข้า ก่อนจะพบกับ ซุ้มประตู กำแพงแก้ว ระเบียงคด ปราสาทประธาน ปรางค์พรหมทัต บรรณาลัย และ พลับพลาเบื้องเครื่อง ในส่วนของ พิพิธภัณสถานแห่งชาติ จะมีการจัดแสดงและเก็บรักษาโบราณวัตถุที่มีความสำคัญต่อประวัติศาสตร์ และเป็นชิ้นงานล้ำค่าที่มีอายุนับพันปี สามารถเข้าไปเยี่ยมชมและศึกษาได้ค่ะ

ดูรีวิวเต็มๆ ที่ ปราสาทหินพิมาย นครราชสีมา ที่เที่ยวโคราช โบราณสถาน ย้อนรอยประวัติศาสตร์

=================

 

3. กลุ่มปราสาทตาเมือน สุรินทร์
ปราสาทตาเมือนธม ปราสาทตาเมือนโต๊ด ปราสาทตาเมือน (บายกรีม)

 

     กลุ่มปราสาทตาเมือน ตั้งอยู่ใน ช่องเขาตาเมือน (ช่องเขาตาเมียง) จังหวัดสุรินทร์ เป็นกลุ่มปราสาทที่รวบรวมปราสาทหินทั้งหมด 3 หลัง เรียงลำดับจากขนาดใหญ่ไปจนถึงขนาดเล็ก ได้แก่

  1. ปราสาทตาเมือนธม
  2. ปราสาทตาเมือนโต๊ด
  3. ปราสาทตาเมือน (บายกรีม)

 

     สร้างขึ้นเมื่อ พุทธศตวรรษที่ 16-18 ตั้งอยู่ติด ชายแดนประเทศไทย และ ประเทศกัมพูชา โดย ปราสาทตาเมือนธม จะเป็น ปราสาทขนาดใหญ่ที่สุด ในกลุ่มปราสาทตาเมือน  เป็น เทวสถานในศาสนาฮินดู ลัทธิไศวนิกาย ซึ่งนับถือ พระศิวะ เป็นเทพสูงสุด

ดูเพิ่มเติมเต็มๆ ที่ ปราสาทตาเมือนธม สุรินทร์ โบราณสถานขอมโบราณ ชายแดน ไทย-กัมพูชา

  • ✨ ที่อยู่ : บ้านหนองคันนา  ตำบลตาเมียง อำเภอพนมดงรัก จังหวัดสุรินทร์
  • 📌 พิกัด : https://maps.app.goo.gl/kEGFkL6Qg8iqFAYb8 
  • ⏰ เปิดให้เข้าชม : 08.30-16.30 น. (ตรวจสอบจากหน่วยทหารที่ดูแลพื้นที่บริเวณนั้นๆ ก่อนเข้าชม)
  • 🔗 เว็บไซต์ : https://www.facebook.com/Tamuan.Ruin

=================

 

4. ปราสาทพนมวัน นครราชสีมา

Chumphon_TH / Shutterstock.com

 

      ปราสาทพนมวัน เป็นปราสาทหินอีกแห่งหนึ่งใน จังหวัดนครราชสีมา ซึ่งมีความ ใหญ่เป็นอันที่ 5 ของประเทศไทย สร้างขึ้นครั้งแรกเมื่อพุทธศตวรรษที่ 15 ในสมัย แกะแกร์ - บาแค็ง แรกเริ่มมีปรางค์ทั้งหมด 5 หลัง แต่มีการสร้างทับเสริมอีกในช่วงยุคหลังจนมีเพิ่มเป็นทั้งหมด 10 หลัง เนื่องจากสร้างในสุคสมัยเดียวกัน ปราสาทหินพนมวัน จึงมีแผนผังคล้ายๆ กับปราสาทหินพิมาย และมีสถาปัตยกรรมแบบ ขอมบาปวน เช่นเดียวกัน

ที่เที่ยวนครราชสีมา ปราสาทหินพนมวัน โบราณสถาน

 

      บริเวณรอบๆ ก็จะเป็นพื้นที่ของ ชุมชนเมืองพนมวัน ซึ่งเป็บชุมชนโบราณที่มีมาตั้งแต่สมัยยุคก่อนประวัติศาสตร์ ซึ่งมีการขุดพบโครงกระดูกที่มีอายุยาวนานถึง 2,000-2,500 ปีเลยทีเดียว

ดูเพิ่มเติมเต็มๆ ที่ ปราสาทพนมวัน ที่เที่ยวนครราชสีมา โบราณสถานเก่าแก่ เมืองโคราช

  • ที่อยู่ : บ้านมะค่า ตำบลบ้านโพธิ์ อำเภอเมืองนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา
  • พิกัด : https://maps.app.goo.gl/bUnsPWwj7HcV4TTeA 
  • เปิดให้เข้าชม : 07.00-18.00 น.
  • เว็บไซต์ : -

=================

 

5. ปราสาทเปือยน้อย ขอนแก่น

 

     แม้จะมีอายุกว่า 800 ปีแล้วก็ตาม แต่ ปราสาทเปือยน้อย ก็เป็น ปราสาทหิน ที่มีสภาพสมบูรณ์ที่สุดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน สร้างขึ้นในสมัย พุทธศตวรรษที่ 16-17 ให้เป็นเทวสถานที่เอาใช้ประกอบพิธีทางศาสนาฮินดู โดยมีกลุ่มอาคารทั้งหมด 4 หลัง ก่อด้วยศิลาแลง หินและอิฐ ล้อมรอบด้วยกำแพงแก้วเป็นรูปทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า ด้านในเป็นที่ตั้งของ บรรณาลัย ซึ่งเป็นที่เก็บพระคัมภีร์ที่สำคัญเอาไว้ ส่วนสถาปัตยกรรมเป็นการผสมผสานระหว่างศิลปะแบบบาปวนและนครวัด มีต้นแบบมาจาก เขาพระสุเมรุ ซึ่งเป็นศูนย์กลางของจักรวาล

 

     นอกจากเป็นโบราณสถานที่สำคัญแล้ว ยังเป็นจุดศูนย์รวมจิตใจของชาวบ้านด้วยเช่นกัน ในทุกวันเพ็ญขึ้น 15 ค่ำ เดือน 5 ของทุกปีจะมีพิธีกรรมทางศาสนา ประเพณีผูกเสี่ยว ซึ่งเป็น ประเพณีของชาวขอนแก่น อีกทั้งยังมีการแสดงที่บอกเล่าถึงเรื่องราวในประวัติศาสตร์ มีความยิ่งใหญ่ตระการตา น่าไปเยี่ยมชมสักครั้ง

ดูเพิ่มเติมเต็มๆ ที่ ปราสาทเปือยน้อย ที่เที่ยวขอนแก่น ร่องรอยแห่งอารยธรรมโบราณกว่า 800 ปี

  • ✨ ที่อยู่ : ตำบลเปือยน้อย อำเภอเปือยน้อย จังหวัดขอนแก่น
  • 📌 พิกัด : https://maps.app.goo.gl/Gveih6FMCn6WcUna7 
  • ⏰ เปิดให้เข้าชม : 07.00-19.00 น.
  • 🔗 เว็บไซต์ : -

=================

 

6. อุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้ง บุรีรัมย์

 

     อุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้ง หรือ ปราสาทพนมรุ้ง เป็นที่รู้จักกันดีในเรื่องของ ปรากฏการณ์แสงอาทิตย์สาดส่องลอดผ่านประตูทั้ง 15 บาน ที่จะเกิดขึ้นในทุกๆ ปี ปีละ 4 ครั้ง โดยมีความเชื่อว่าจะช่วยเสริมพลังชีวิตและเสริมสิริมงคลด้วยเช่นกันค่ะ

 

     ปราสาทพนมรุ้ง เป็นศาสนสถานที่สร้างขึ้นเพื่อถวายแด่ พระศิวะ เทพเจ้าสูงสุดในศาสนาพราหมณ์-ฮินดู มีการสร้างและต่อเติมหลายต่อครั้งตั้งแต่ช่วง พุทธศตวรรษที่ 15-18 แต่สิ่งหนึ่งที่เรียกได้ว่าเป็นโบราณวัตถุอันล้ำค่าอย่าง ทับหลังนารายณ์บรรทมสินธุ์ ก็ยังคงอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์เพื่อให้ทุกคนได้เข้าไปชมความงดงามของศิลปะขอมโบราณกันค่ะ 

ดูเพิ่มเติมเต็มๆ ที่ ที่เที่ยวบุรีรัมย์ อุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้ง ชมปราฏการณ์แสงอาทิตย์ผ่านประตู 2020

=================

 

7. ปราสาทเมืองต่ำ บุรีรัมย์

 

     ปราสาทเมืองต่ำ เป็นปราสาทหินอีกแห่งหนึ่งใน จังหวัดบุรีรัมย์ สร้างขึ้นในช่วง พุทธศตวรรษที่ 16-17 ส่วนชื่อของปราสาทนั้นไม่ใช่ชื่อที่ตั้งมาแต่ดั้งเดิม แต่เป็นชื่อที่เรียกกันโดยชาวบ้านทั่วไป เนื่องจากเป็นปราสาทที่ตั้งอยู่บนที่ราบต่ำ ในขณะที่ปราสาทพนมรุ้งตั้งอยู่บนยอดของภูเขาไฟที่ดับมอดแล้วค่ะ

 

     ตัวปราสาทจะประกอบไปด้วยกลุ่มปราสาท 5 องค์ตั้งอยู่บนศิลาแลง และล้อมรอบโดยหมู่บ้านที่ตั้งอยู่เป็นกลุ่มๆ ชาวบ้านที่ได้อาศัยอยู่ในชุมชนนี้เป็นเวลานานก็มองว่า ปราสาทเมืองต่ำ แห่งนี้กลายเป็นส่วนหนึ่งของชุมชนไปแล้ว อีกทั้งยังเป็นเสน่ห์ที่ทำให้นักท่องเที่ยวมาชมปราสาทและแวะพักที่ชุมชนอีกด้วย

ดูเพิ่มเติมเต็มๆ ที่ ปราสาทหินเมืองต่ำ บุรีรัมย์ ที่เที่ยวอีสาน แหล่งอารยธรรม ขอมโบราณ

  • ✨ ที่อยู่ : ปราสาทหินเมืองต่ำ บ้านโคกเมือง ตำบลจรเข้มาก อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์
  • 📌 พิกัด : https://maps.app.goo.gl/hrWo85irfWVbBvfn9 
  • ⏰ เปิดให้เข้าชม : 07.00-18.00 น.
  • 🔗 เว็บไซต์ : https://www.facebook.com/muangtamtemple

=================

 

8. ปราสาทศีขรภูมิ สุรินทร์

 

      ปราสาทศีขรภูมิ หรือ ปราสาทระแงง เป็นเทวสถานเพื่อบูชาพระศิวะ เทพเจ้าแห่งศาสนาฮินดู สร้างขึ้นเมื่อ พุทธศตวรรษที่ 17 ซึ่งผสมผสานศิลปะกรรมขอมแบบบาปวนและนครวัด โดดเด่นด้วยปรางค์ 5 องค์ โดยมีภาพสลักของ นางอปัสรถือดอกบัว อยู่ตรงซุ้มประตู ซึ่งมีลักษณะคล้ายกับที่ นครวัด ประเทศกัมพูชา เป็นอย่างมาก

 

      อีกทั้งยังมี ทับหลังศิวนาฏราช เป็นรูปพระศิวะ ในท่วงท่ารำอ่อนช้อย โดยมีเทพองค์อื่นๆ เทวดา ฤษี และสัตว์ศักดิ์สิทธิ์อื่นๆ มาช่วยบรรเลงเพลง ถือว่าเป็นทับหลังที่สมบูรณ์และสวยงามมากที่สุดในเมืองไทยเลยค่ะ

ดูเพิ่มเติมเต็มๆ ที่ ปราสาทศีขรภูมิ ที่เที่ยวสุรินทร์ งามสง่า เสน่ห์ศิลปะขอมโบราณ

  • ✨ ที่อยู่ : ตำบลระแงง อำเภอศีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร์
  • 📌 พิกัด : https://maps.app.goo.gl/T9cQZvNjN6SUNLHn7 
  • ⏰ เปิดให้เข้าชม : 07.30-18.00 น.
  • 🔗 เว็บไซต์ : -

=================

 

9. ปราสาทสระกำแพงใหญ่ ศรีสะเกษ

 

      ปราสาทสระกำแพงใหญ่ เป็นปราสาทที่ใหญ่และสมบูรณ์ที่สุดใน จังหวัดศรีษะเกษ เป็นเทวาลัยที่สร้างขึ้นในสมัย พุทธศตวรรษที่ 16 โดดเด่นด้วย ปรางค์ 3 องค์บนฐานเดียวกัน และตั้งเรียงกันในแนวทิศเหนือ-ใต้ หันหน้าไปทางทิศตะวันออก และมี ทับหลังนารายณ์บรรทมสินธุ์เหนือพระยาอนันตนาคราช ปรากฏให้เห็น พระนารายณ์ และสตรี 5 คน นั่งอยู่ปลายพระบาท มีการสันนิษฐานว่าหนึ่งในนั้นคือ พระลักษมี พระมเหสีของพระนารายณ์ ซึ่งเป็นศิลปะที่งดงามและหาดูไม่ได้จากที่อื่น

ดูเพิ่มเติมเต็มๆ ที่ ปราสาทสระกำแพงใหญ่ ที่เที่ยวศรีสะเกษ มรดกล้ำค่า แห่งภาคอีสาน

 

  • ✨ ที่อยู่ : ตำบลสระกำแพงใหญ่ อำเภออุทุมพรพิสัย จังหวัดศรีสะเกษ
  • 📌 พิกัด : https://maps.app.goo.gl/ix5a3szJYQpACpXk9 
  • ⏰ เปิดให้เข้าชม : 08.00-18.00 น.
  • 🔗 เว็บไซต์ : -

=================

 

10. ปราสาทเมืองสิงห์ กาญจนบุรี

 

     ปราสาทเมืองสิงห์ ตั้งอยู่ใน อุทยานประวัติศาสตร์เมืองสิงห์ เป็นปราสาทหินศิลปะขอมโบราณแห่งเดียวใน จังหวัดกาญจนบุรี ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าแปลกใจพอสมควร เพราะส่วนใหญ่แล้วศิลปะและวัฒนธรรมทางภาคตะวันตกจะได้รับอิทธิพลจากพม่าเสียส่วนใหญ่ โดย ปราสาทเมืองสิงห์ แห่งนี้สร้างขึ้นเพื่อเป็นพุทธสถานในพุทธศาสนา นิกายมหายาน 

 

     จากการขุดพบประติมากรรมและพระพุทธรูปโดยกรมศิลปากร เช่น พระพุทธรูปนาคปรก พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร นางปรัชญาปารมิตา และ รูปพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวรเปล่งรัศมี รวมถึงการรวบรวมข้อมูลจาก จารึกปราสาทพระขรรค์ เมืองพระนคร ประเทศกัมพูชา ก็สันนิษฐานได้ว่าอุทยานประวัติศาสตร์ฯ แห่งนี้เคยเป็นที่ตั้งของ เมืองศรีชัยสิงห์บุรี ในสมัย พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 แห่งอาณาจักรขอมโบราณ แต่ก็มีการโต้แย้งเช่นกันว่าสถานที่แห่งนี้น่าจะสร้างขึ้นหลังรัชสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 และอาจไม่มีความเกี่ยวข้องกับ เมืองศรีชัยสิงห์บุรี เลยก็เป็นได้ อย่างไรก็ตาม ต้องรอหลักฐานเพิ่มเติมทางประวัติศาสตร์ต่อไป

ดูเพิ่มเติมเต็มๆ ที่ ปราสาทเมืองสิงห์ กาญจนบุรี อุทยานประวัติศาสตร์ ศิลปะขอมแห่งเดียว ที่เมืองกาญจน์

  • ✨ ที่อยู่ : อุทยานประวัติศาสตร์ปราสาทเมืองสิงห์ ตำบลสิงห์ อำเภอไทรโยก จังหวัดกาญจนบุรี
  • 📌 พิกัด : https://maps.app.goo.gl/6rRYvgDxq7FbgUJh9  
  • ⏰ เปิดให้เข้าชม : 08.00-16.30 น.
  • 🔗 เว็บไซต์ : https://www.facebook.com/muangsinghp

=================