เมื่อย่างเข้าสู่ช่วงปลายฤดูฝนของทุกปี จังหวัดเพชรบูรณ์จะมีบรรยากาศคึกคักเป็นพิเศษ เพราะนี่คือช่วงเวลาของ “ประเพณีอุ้มพระดำน้ำ” หนึ่งในงานบุญเก่าแก่และเป็นเอกลักษณ์ที่สุดของไทยที่จัดขึ้นเพียงแห่งเดียวในประเทศ ภาพของผู้คนแต่งกายด้วยชุดพื้นเมืองรวมตัวกันริมฝั่งแม่น้ำป่าสัก เสียงกลองยาว เสียงปี่พาทย์ และเสียงโห่ร้องอย่างพร้อมเพรียง เป็นบรรยากาศที่ทำให้ใครก็ตามที่ได้มาร่วมงานรู้สึกตื่นเต้นและศรัทธาในพลังความเชื่อของชุมชน ที่มาและความสำคัญ ประเพณีอุ้มพระดำน้ำมีตำนานเล่าขานยาวนานกว่า 400 ปี จุดเริ่มต้นเกิดจากความศรัทธาในองค์พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ “พระพุทธมหาธรรมราชา” ซึ่งเป็นพระพุทธรูปสำคัญของชาวเพชรบูรณ์ เชื่อกันว่าทรงเป็นพระคู่บ้านคู่เมืองและปกปักรักษาผู้คนให้พ้นภัย โดยตามตำนานเล่าว่าในอดีตมีการอัญเชิญพระพุทธมหาธรรมราชาออกมาแห่ในแม่น้ำป่าสักเพื่อขอฝน เมื่อพระถูกอัญเชิญลงน้ำ ฝนก็ตกลงมาจริง ๆ ชาวบ้านจึงถือเป็นพิธีศักดิ์สิทธิ์สืบต่อกันมา และได้ชื่อว่า “อุ้มพระดำน้ำ” ไม่เพียงเป็นการขอฝน แต่ยังเป็นการสะเดาะเคราะห์ ล้างสิ่งไม่ดีออกจากบ้านเมืองให้เหลือแต่ความเป็นสิริมงคล ก่อนเข้าสู่ฤดูเพาะปลูกใหม่ ชาวเพชรบูรณ์จึงถือว่าการเข้าร่วมงานนี้เป็นการเริ่มต้นปีใหม่ทางจิตวิญญาณ ช่วงเวลาจัดงาน งานประเพณีนี้จัดขึ้นทุกปีในช่วง วันสารทไทย หรือแรม 15 ค่ำ เดือน 10 ของปฏิทินจันทรคติไทย (ประมาณปลายกันยายนถึงต้นตุลาคม) ปีใดน้ำมาก บรรยากาศยิ่งคึกคัก เพราะแม่น้ำป่าสักเต็มเปี่ยมไปด้วยสายน้ำ ชาวบ้านจากอำเภอต่าง ๆ รวมถึงนักท่องเที่ยวจากทั่วประเทศจะหลั่งไหลมาที่ตัวเมืองเพชรบูรณ์เพื่อชมพิธี บรรยากาศการเตรียมงาน ก่อนถึงวันจริง หลายวันในตัวเมืองเพชรบูรณ์จะเต็มไปด้วยสีสัน ชาวบ้านและหน่วยงานต่าง ๆ จะช่วยกันประดับตกแต่งถนนและริมฝั่งแม่น้ำป่าสักด้วยธงหลากสีและพวงมาลัยดอกไม้สด ร้านค้าตั้งแผงขายอาหารพื้นเมือง เช่น ขนมจีนเพชรบูรณ์ แกงแค น้ำพริกหนุ่ม และของฝากขึ้นชื่ออย่างมะขามหวาน ซึ่งถือเป็นสัญลักษณ์อีกอย่างของจังหวัด ในเช้าวันพิธี นักท่องเที่ยวจะเห็นริ้วขบวนแห่ที่ยาวเหยียด อัญเชิญองค์พระพุทธมหาธรรมราชาประดิษฐานบนเรือที่ตกแต่งอย่างวิจิตรอลังการ มีเครื่องทอง เครื่องบูชา และผ้าขาวปกคลุม พระสงฆ์และข้าราชการรวมถึงชาวบ้านแต่งกายด้วยชุดไทยโบราณงดงาม ทั้งชายและหญิงสวมผ้าไหมพื้นเมืองสีสันสดใส แสดงถึงความภาคภูมิใจในวัฒนธรรมท้องถิ่น ช่วงไฮไลต์ “อุ้มพระดำน้ำ” เมื่อริ้วขบวนแห่เคลื่อนถึงสะพานใหญ่กลางเมืองเพชรบูรณ์ บริเวณที่แม่น้ำป่าสักไหลผ่าน จะถึงช่วงสำคัญที่สุด คือการ “อุ้มพระดำน้ำ” เจ้าหน้าที่ผู้ทำหน้าที่อุ้มพระจะเป็นชายฉกรรจ์ในท้องถิ่น แต่งชุดพื้นเมืองเต็มยศ พวกเขาจะช่วยกันอุ้มองค์พระพุทธมหาธรรมราชาจากเรือ ลงไปในแม่น้ำช้า ๆ ท่ามกลางเสียงโห่ร้องและเสียงกลองยาวดังก้อง ภาพนี้เป็นภาพที่ทั้งขลังและศักดิ์สิทธิ์ น้ำที่สาดกระเซ็น ผสมกับเสียงสวดมนต์ของพระสงฆ์และเสียงเชียร์ของประชาชนสร้างบรรยากาศอันยิ่งใหญ่ เมื่อองค์พระถูกจุ่มลงไปในน้ำ จะเชื่อกันว่าพระพุทธมหาธรรมราชากำลังแผ่เมตตาให้ฝนตกต้องตามฤดูกาล และเป็นการล้างเคราะห์ให้บ้านเมือง หลังจากนั้นจะมีพิธีโปรยดอกไม้ ทอดผ้าไตร และปล่อยปลาเป็นการทำบุญร่วมกัน ทุกคนที่ได้มาร่วมพิธีจะกราบไหว้ ขอพร และสัมผัสน้ำศักดิ์สิทธิ์จากแม่น้ำป่าสัก ซึ่งเชื่อว่าจะนำความเป็นสิริมงคลและโชคดีมาสู่ตนเองและครอบครัว ความรู้สึกเมื่อได้อยู่ในพิธี สิ่งที่สัมผัสได้ไม่ใช่เพียงความอลังการของขบวนแห่ แต่คือพลังศรัทธาที่ทุกคนมีต่อพระพุทธมหาธรรมราชา เด็กเล็ก ผู้ใหญ่ วัยรุ่น และนักท่องเที่ยว ต่างตั้งใจมาร่วมพิธีอย่างพร้อมเพรียง แม้แดดจะร้อนหรือฝนตกก็ไม่มีใครถอย บางครอบครัวแต่งตัวเต็มยศมาร่วมพิธีตั้งแต่เช้า บางคนเตรียมพานดอกไม้ ธูปเทียนเพื่อถวายก่อนพระจะลงน้ำ เมื่อเสียงประกาศว่า “ถึงเวลาพระจะดำน้ำ” ทุกสายตาจะมุ่งไปยังกลางแม่น้ำป่าสัก ความเงียบปกคลุมชั่วขณะ ก่อนที่เสียงโห่ร้องจะดังขึ้นพร้อมกันเมื่อพระถูกอุ้มลงน้ำ นั่นเป็นช่วงเวลาที่ทั้งตื่นเต้นและศักดิ์สิทธิ์อย่างแท้จริง กิจกรรมเสริมในงาน นอกจากพิธีอุ้มพระดำน้ำ ยังมีขบวนแห่วัฒนธรรมจากอำเภอต่าง ๆ การแสดงศิลปะพื้นบ้าน เช่น การฟ้อนรำ การแสดงโขน การประกวดนางนพมาศ และการออกร้านจำหน่ายสินค้าชุมชน เช่น ผ้าทอมือ ของกินพื้นเมือง ของที่ระลึก งานบุญจึงกลายเป็นงานเทศกาลใหญ่ที่กระตุ้นเศรษฐกิจท้องถิ่นและดึงดูดนักท่องเที่ยวได้อย่างมหาศาล แง่คิดและคุณค่า ประเพณีอุ้มพระดำน้ำไม่เพียงแต่เป็นการสืบสานความเชื่อ แต่ยังเป็นเครื่องมือรวมใจคนในจังหวัดเพชรบูรณ์ ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วม ไม่ว่าจะเป็นหน่วยงานราชการ วัด ชุมชน หรือเยาวชน ทุกคนภาคภูมิใจที่ได้เป็นเจ้าภาพงานบุญที่ไม่มีที่ไหนเหมือน ในยุคปัจจุบันที่ความเจริญเข้ามา ความร่วมมือและการรักษาประเพณีเก่าแก่เช่นนี้ยิ่งมีความสำคัญ เพราะเป็นทั้งรากเหง้าและเอกลักษณ์ของท้องถิ่น การได้มาร่วมงานไม่เพียงได้ชมพิธีศักดิ์สิทธิ์ แต่ยังได้เรียนรู้เรื่องราวประวัติศาสตร์ ศิลปะ วัฒนธรรม และวิถีชีวิตของคนเพชรบูรณ์ในเวลาเดียวกัน เคล็ดลับสำหรับนักท่องเที่ยว มาถึงเช้า ๆ เพื่อจับจองที่นั่งริมแม่น้ำ จะได้เห็นพิธีอุ้มพระอย่างใกล้ชิด เตรียมเสื้อกันฝนหรือร่ม เพราะงานจัดช่วงปลายฝน อากาศเปลี่ยนแปลงได้ ลองชิมอาหารพื้นเมือง ในงานมีร้านค้าและตลาดนัดขนาดใหญ่ เป็นโอกาสดีที่จะได้ลิ้มรสของอร่อย ถ่ายภาพและวิดีโออย่างสุภาพ เพื่อไม่รบกวนพิธีศักดิ์สิทธิ์ แต่งกายสุภาพ เพราะเป็นงานบุญ สรุปความประทับใจ ประเพณีอุ้มพระดำน้ำ จังหวัดเพชรบูรณ์ เป็นงานบุญที่มีทั้งความงดงามทางศิลปะ ความศักดิ์สิทธิ์ทางจิตวิญญาณ และความสนุกสนานครื้นเครงของผู้คนในงาน ทุกองค์ประกอบสะท้อนให้เห็นถึงความสามัคคีและความศรัทธาที่สืบทอดกันมายาวนานกว่า 4 ศตวรรษ เมื่อเดินทางมาที่นี่ จะไม่ใช่แค่การท่องเที่ยว แต่คือการได้ซึมซับเรื่องราวของท้องถิ่นและได้เป็นส่วนหนึ่งของประเพณีอันทรงคุณค่า ภาพขององค์พระพุทธมหาธรรมราชาถูกอุ้มลงแม่น้ำป่าสักท่ามกลางเสียงโห่ร้องและสายน้ำเย็นใสจะติดอยู่ในความทรงจำไปอีกนาน #ประเพณีอุ้มพระดำน้ำ #เพชรบูรณ์ #พระพุทธมหาธรรมราชา #วิถีไทยวิถีชุมชน #งานบุญศักดิ์สิทธิ์ ----- เครดิตภาพ : เจ้าของบทความ อยากไปเที่ยวไหนหรือเปล่า? หาข้อมูลที่เที่ยวสุดปังได้ที่ App TrueID โหลดเลย ฟรี !