เมืองพะเยา หรือ เมืองภูกามยาว , พยาว จังหวัดที่มีขนาดเล็กทางภาคเหนือตอนบน มีพื้นที่ติดต่อกับ จังหวัดลำปาง จังหวัดแพร่ จังหวัดน่าน จังหวัดน่าน และแขวงไชยบุรี สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ซึ่งจังหวัดพะเยาเป็นดินแดนที่ชวนหลงใหล ผู้เขียนได้มีโอกาสเยือนหลายครั้ง นับได้ว่าประทับใจทุกครั้ง ไม่ว่าจะเป็นมนต์เสน่ห์ของสถานที่ต่าง ๆ อาหารพื้นถิ่นแสนอร่อย วัฒนธรรมเก่าแก่ที่สืบทอดมาตั้งแต่บรรพบุรุษ วันนี้ผู้เขียนจะนำท่านไปชมความงดงามของ ทะเลสาบน้ำจืดขนาดใหญ่ (ใหญ่ที่สุดในภาคเหนือ ) นั่นก็คือ กว๊านพะเยา แหล่งน้ำแห่งชีวิต แหล่งน้ำแห่งความศรัทธา สถานที่สำคัญของเมืองพะเยา คำว่า กว๊าน แปลว่า หนองน้ำ หรือ บึง สถานที่แห่งนี้กลายเป็นจุดท่องเที่ยวสำคัญของพะเยา เพราะเป็นสถานที่ที่นักท่องเที่ยวให้ความสนใจ ที่นี่มีร้านอาหารที่มีเมนูหลัก คือ ปลาน้ำจืด หลายร้านให้เลือกมากมาย ถ้าท่านเดินทางไปถึง ท่านสามารถชมทัศนียภาพโดยรอบ ชมกว๊านที่เต็มไปด้วยน้ำ ฉากด้านหลังจะมีดอยบุษราคัมที่ตั้งตระหง่าน เมื่อถึงยามเย็น ชมพระอาทิตย์ตก เก็บภาพสวย ๆ น่าประทับใจมาก ๆ สำหรับอากาศช่วงเย็น จะมีลมโกรกตลอดเวลา เหมาะแก่การนั่งชมวิว ตกปลา สำหรับกว๊านพะเยามีจุดสำคัญอีกที่นึงนั้นก็คือ วัดติโลกอาราม วัดกลางน้ำที่เก่าแก่ อายุประมาณ 400 กว่าปี ซึ่งจมอยู่ใต้น้ำนาน 60 กว่าปี ปัจจุบัน มีส่วนเจดีย์โผล่ขึ้นมา มีการค้นพบพระพุทธรูปปางมารวิชัยและ ได้มีการบูรณะสันธาตุบวกสี่แจ่งขึ้นมา และนักท่องเที่ยวสามารถไปสักการะได้ โดยมีเรือบริการข้ามไปยังวัดติโลกอาราม ที่วัดแห่งนี้เมื่อถึง วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา จะมีพิธีที่แปลกจากวัดอื่น ๆ ก็คือ การเวียนเทียนลอยน้ำ โดยการนั่งเรือวนรอบวัดจำนวน 3 รอบ นับว่าเป็นการทำบุญอีกชนิดนึงที่ พุทธศาสนิกชนไม่ควรพลาด เมื่อท่านเดินทางมากว๊านพะเยา ตรงข้ามจะมี อนุสาวรีย์พ่อขุนงำเมือง ( พญางำเมือง ) อดีตเจ้าผู้ครองนครพยาว ตั้งอยู่ที่สวนสาธารณะหน้าเทศบาลเมืองพะเยา ผู้ที่เดินทางมาเที่ยวจังหวัดพะเยา ต้องได้มาสักการะ เพื่อความเป็นสิริมงคลกับตนเองและครอบครัว สถานที่สำคัญอีกหลายที่ เช่น วัดศรีโคมคำ ( พระเจ้าตนหลวง ) , วัดอนาลโย , ดอยบุษราคัม ให้ท่านได้สักการะขอพร แล้วท่านจะหลงรักในเมือง ๆ นี้แน่นอน หมายเหตุ ผู้เขียนเป็นผู้ถ่ายรูปเองทั้งหมด