ทุกๆ ปี ในช่วงเดือนธันวาคม จะมีประเพณีฟาดข้าวของชาวกะเหรี่ยงโปว์หรือโผล่วที่ตำบลไล่โว่ อำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี เป็นประจำทุกปี โดยมีธรรมเนียมคือจะเวียนกันจัดในแต่ละหมู่บ้านในตำบล ซึ่งมีทั้งหมด 6 หมู่บ้าน ได้แก่ หมู่ 1 บ้านสะเนพ่อง หมู่ 2 บ้านกองม่องทะ หมู่ 3 บ้านเกาะสะเดิ่ง หมู่ 4 บ้านไล่โว่-สาละวะ หมู่ 5 บ้านทิไล่ป้า และหมู่ 5 บ้านจะแก ที่อยู่ลึกเข้าไปตามลำดับหมู่ของตำบลไล่โว่เลย โดยเฉพาะหมู่ที่ 6 มีอาณาเขตที่เชื่อมต่อกับทางอำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก สามารถเดินทางเชื่อมต่อไปได้ในปีนี้จัดขึ้นที่หมู่ที่ 4 คือ หมู่บ้านไล่โว่-สาละวะเป็นเจ้าภาพ ซึ่ง หมู่บ้านนี้จะแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มบ้านหรือจะเรียกว่า 2 หมู่บ้านย่อยก็ได้ คือ บ้านไล่โว่ และบ้านสาละวะที่อยู่ใกล้กัน ใช้หมู่เดียวกัน คือ หมู่ 4 ทางบ้านสาละวะจัดประเพณีฟาดข้าว (จัดในบริเวณหมู่บ้าน) ส่วนทางบ้านไล่โว่จัดงานประเพณีกินข้าวใหม่ (จัดที่วัด) ซึ่งจะจัดขึ้นในเดือนถัดไป (มกราคม 2567) เป็นธรรมเนียมของทุกๆ ครั้งของหมู่ 4 แห่งนี้ปีนี้บ้านสาละวะจัดงานประเพณีฟาดข้าวขึ้นในวันที่ 10 ธันวาคม ซึ่งตรงกับวันรัฐธรรมนูญพอดี (หลังๆ มานิยมจัดตรงกับวันนี้เพราะเป็นหยุด) นักท่องเที่ยวสามารถมาร่วมงานได้ งานจัดขึ้นในช่วงเย็นจนถึงรุ่งเช้าของอีกวัน นักท่องเที่ยวที่ไปร่วมงานก็สามารถค้างคืนในไร่ข้าวกลางป่าได้ กิจกรรมหลักของงานของประเพณีฟาดข้าว คือ พิธีสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์ การแสดงพื้นบ้าน (ร้องเพลง-ดนตรี) การร้องเพลงแต่งสดโต้ตอบภาษากะเหรี่ยงโดยมีครูเพลงนำต้นเสียง การฟาดข้าวแบบเดินหมุนรอบแคร่ฟาดลงตรงกลางลาน ส่วนกีฬาพื้นบ้านซึ่งจะเปิดให้เล่นหลังเที่ยงคืนเป็นต้นไปปัจจุบันก็จะเลือกข้าวไร่ที่รถยนต์หรือรถจักรยานยนต์สามารถเข้าถึงได้ เพราะสะดวกทั้งคนจัดและผู้ร่วมงาน โดยองค์การบริหารส่วนตำบลไล่โว่จะเป็นผู้จัดและผู้นำชุมชนแต่ละหมู่บ้านเข้าร่วม ในงานก็จะมีร้านค้าเล็กๆ เข้าไปขายของได้ หรือหน่วยงานต่างๆ เข้าไปจัดกิจกรรม เช่น สกร.สังขละบุรี (ชื่อเดิม กศน.) หรือหน่วยงานเจ้าหน้าที่ป่าไม้ บริหารน้ำดื่ม ชา กาแฟ หรือแม้แต่ซุ้มในส่วนของโรงเรียนไปแสดงผลงานนักเรียนหรือจำหน่ายผลิตภัณฑ์จากนักเรียนก็ได้การจัดงานประเพณีฟาดข้าวระดับตำบลที่ทางองค์การบริหารส่วนตำบลไล่โว่จัดขึ้นจะมีปีละครั้ง เป็นการจำลองหรือสืบสานประเพณีฟาดข้าวจากอดีตที่เคยทำกันจริงๆ มา แต่ก็อาจจะมีการเสริม เพิ่มเติมเพื่อให้งานมีสีสัน เช่น การแสดง การเปิดงาน การแข่งขันกีฬาพื้นบ้านต่างๆ ตลอดจนถึงโรงทาน เพื่อให้ทุกคนมีส่วนร่วมมากขึ้น ในส่วนของการโต้เพลงก็ถือเป็นวิถีเดิมที่เคยมีมาเพื่อให้เกิดความสนุกสนานในการร่วมกันฟาดข้าวของเจ้าของไร่ที่สามารถเชิญแขกไปร่วมงานได้ ปีนี้ก็เป็นอีกปีที่มีความคึกคัก แม้ว่าปีนี้จะไม่ได้หนาวมาก และยังมีฝนโปรยปรายเล็กน้อย แต่ดึกๆ ในบรรยากาศไร่ข้าวก็ทำให้หนาวขึ้นมาได้เช่นกัน ปีหน้าเวียนไปที่หมู่บ้านทิไล่ป้า หมู่ 5 ที่ต้องเข้าไปลึกกว่าเดิม การเดินทางไกลขึ้น แต่ก็เป็นความผูกพันของคนแต่ละหมู่บ้านที่ได้ไปพบปะกัน ทั้งเพื่อน เครือญาติได้มีโอกาสไปหากันประเพณีฟาดข้าวก็ยังเป็นอีกวิถีชีวิตของคนในชนบท แม้ว่าวิธีการจะแตกต่างกันไป แต่ในวิถีวัฒนธรรมก็แฝงอะไรหลายๆ อย่างให้ศึกษา หากเยาวชนหรือคนภายนอกที่เข้าไปเที่ยวศึกษาเชิงวัฒนธรรมก็อาจจะเกิดคำถามขึ้นมากมาย อยู่ที่ว่าจะเก็บเกี่ยวกลับไปได้มากน้อยแค่ไหน หรือแค่ได้ไปถ่ายรูปในงาน ถ่ายรูปกับเพื่อนหรือญาติ ร่วมกิจกรรมกีฬาพื้นบ้านเท่านั้น ตราบใดที่ประเพณีฟาดข้าวนี้ยังอยู่ วิถีแห่งการทำเกษตรในไร่ข้าวหมุนเวียนหรือนาที่อาศัยพึ่งพิงธรรมชาติก็ยังคงอยู่ต่อไป แม้ว่าจะต้องปรับตัวกับสภาพอากาศหรือสิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนไปในปัจจุบันก็ตาม ใครที่อยากไปร่วมกิจกรรมงานฟาดข้าวที่จัดขึ้นของตำบลไล่โว่ก็สามารถมาร่วมได้เพียงปีละครั้ง ในบรรยากาศตั้งแต่ตอนเย็นกลางไร่ข้าวจนถึงรุ่งเช้าของวันใหม่กับหลากหลายกิจกรรมที่ได้กล่าวมา ถือเป็นการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมในเขตพื้นที่วัฒนธรรมพิเศษแห่งนี้ด้วย แล้วเจอกันในปีหน้าที่หมู่ 5 บ้านทิไล่ป้า ตำบลไล่โว่ อำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรีต่อไปทุกภาพประกอบ โดยผู้เขียน และขออนุญาตจากเจ้าของภาพ อบต.ไล่โว่ , พี่ศุภชัย นักข่าวกลางดงแล้วขอบคุณ Canva ใช้ตกแต่งภาพปก เปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !