ปักหมุด บ่อเกลือ ที่เที่ยวน่าน เสน่ห์วิถีชีวิตชาวบ้าน กับ การทำเกลือสินเธาว์

      หลายคนคงคุ้นเคยกันดีว่า น่าน เป็นจังหวัดที่มีความสวยงามทั้งวัฒนธรรมและธรรมชาติ หลังจากพาเที่ยวในเมืองกันไปบ้างแล้ว วันนี้เราจึงพาขึ้นดอยไปที่ บ่อเกลือ กันค่ะ ไปดูต้นกำเนิดของ เกลือสินเธาว์ เกลือภูเขาแห่งเดียวในโลก และชิมสตรอว์เบอร์รี่หวานๆ กัน

      นั่งรถจากตัวเมืองน่าน มุ่งหน้าขึ้นดอยสูง ผ่านทิวเขาซับซ้อน ใครที่เมารถแนะนำว่าเตรียมตัวให้ดีค่ะ เพราะกว่าจะผ่านหลายโค้งไปจนถึงจุดหมายก็ใช้เวลาเอาการ เนื่องจากอำเภอบ่อเกลืออยู่ห่างจากตัวเมืองประมาณ 80 กิโลเมตรเลยทีเดียวน้า
 

มารู้จัก บ่อเกลือ กัน

      อำเภอบ่อเกลือ เดิมนั้นเรียกว่า อำเภอบ่อ ค่ะ เพราะมีบ่อน้ำเกลือสินเธาว์อยู่ในพื้นที่อยู่ถึง 9 บ่อ และเป็นแหล่งเกลือสินเธาว์ขนาดใหญ่ที่มีความสำคัญมาตั้งแต่โบราณ

      อีกทั้งเกลือสินเธาว์นี้ยังเป็นสินค้าส่งออกในภาคเหนือ ส่งไปแลกเปลี่ยนกับสินค้าอื่นๆ ที่ชุมชนผลิตไม่ได้จากกองคาราวานจีนฮ่อที่ยูนนาน กวางสี และมณฑลอื่นๆ ในจีนค่ะ โดยจะใช้เส้นทางสิบสองปันนา รัฐฉาน สู่เชียงราย เชียงใหม่ น่าน เมืองสา (อำเภอเวียงสาในปัจจุบัน) และแพร่ รวมทั้งพ่อค้าไทเขินจากเชียงตุง และพ่อค้าไทลื้อจากอำเภอท่าวังผา นับว่าที่นี่มีความสำคัญกับประวัติศาสตร์การค้าระหว่างไทยและจีนไม่น้อยเลยทีเดียว

     บ่อเกลือที่สำคัญในน่านมีอยู่ 2 แห่ง คือ บริเวณต้นน้ำว้า ซึ่งมีบ่อเกลือขนาดใหญ่อยู่ 2 บ่อ และ บริเวณต้นน้ำน่าน มีบ่อใหญ่อยู่ 5 บ่อ และบ่อเล็กบ่อน้อยอีกจำนวนมาก ลักษณะของบ่อเกลือจะเป็นหลุมลึกลงไปหลายเมตร มีการใช้ไม้กั้นบ่อเป็นคอก มีนั่งร้านสำหรับตักน้ำเกลือขึ้นมา เมื่อลองเดินขึ้นไปชะโงกดูในบ่อ ลึกมากจนไม่เห็นก้นบ่อเลยค่ะ

     ปัจจุบัน บ่อเกลือที่ยังต้มเกลือกันอยู่ มีอยู่ 2 บ่อ คือ บ่อเกลือเหนือ และ บ่อเกลือใต้ ซึ่งที่บ่อเกลือเหนือมีขนาดใหญ่กว่าบ่อเกลือใต้ค่ะ และมีโรงต้มเกลืออยู่หลายที่ด้วยกัน และทั้งสองบ่อ ชาวบ้านยังใช้วิธีการต้มเกลือแบบโบราณให้เราได้เห็นกันอยู่ค่ะ

วิธีการผลิตเกลือสินเธาว์
เกลือภูเขาแห่งเดียวในโลก

     เดินดูบ่อเกลือแล้ว เราไปดูวิธีการผลิตเกลือสินเธาว์กันค่ะ ปัจจุบันชาวบ้านได้มีการอนุรักษ์การผลิตเกลือแบบดั้งเดิมให้เราได้ชมกันอยู่ โดยวิธีการผลิตเกลือของชาวบ้านที่นี่ก็คือ จะตักน้ำเกลือจากบ่อส่งผ่านลำไม้ไผ่ไปยังบ่อพัก เพื่อให้น้ำเกลือตกตะกอนก่อน

     จากนั้นชาวบ้านจะนำน้ำเกลือมาต้มในกระทะใบบัวขนาดใหญ่ ประมาณ 4-5 ชั่วโมง เคี่ยวจนน้ำแห้งขอด จนตกผลึกเกิดเป็นเกลือ จากนั้นตักเกลือขึ้นมาพักไว้ในชะลอมที่แขวนอยู่เหนือกระทะต้มให้สะเด็ดน้ำ ซึ่งเกลือที่ผลิตได้นั้นจะไม่มีไอโอดีนเหมือนเกลือทะเล จึงต้องเติมสารไอโอดีนก่อนจำหน่ายด้วยค่ะ

ไข่ต้มเกลือสินเธาว์

     นอกจากเกลือสินเธาว์ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้จากบ่อเกลือ ชาวบ้านยังมีการนำไข่มาต้มกับน้ำเกลืออีกด้วย ลองซื้อมาชิมดูสักฟอง เห็นเกลือเกาะที่เปลือกไข่ขนาดนี้ แต่รสชาติของไข่ไม่เค็มมาก อร่อยใช้ได้เลยค่ะ

      นอกจากนี้ยังมีเกลือวางจำหน่ายหลายรูปแบบ ทั้งเกลือบริโภค และผลิตภัณฑ์เกลือเพื่อสุขภาพ เช่น เกลือสปาขัดผิว ดอกเกลือสำหรับบำรุงผิว ให้เราเลือกซื้อไปเป็นของฝาก หรือที่ระลึกกลับบ้านด้วยค่ะ

      หลังจากชมบ่อเกลือและวิธีการผลิตเกลือภูเขาแห่งเดียวในโลกไปแล้ว เราแวะไป ไร่สตรอว์เบอร์รี่ กันต่อค่ะ อยู่ไม่ไกลจากบ่อเกลือเท่าไหร่ ที่ไร่นี้มีสตรอว์เบอร์รี่หวานๆ พันธุ์พระราชทาน 80 จำหน่ายด้วยค่ะ เห็นลูกเล็กๆ แบบนี้ แต่รสชาติหวานมาก นั่งกินสตรอว์เบอร์รี่สดๆ จากไร่ ท่ามกลางบรรยากาศขุนเขา ชิลสุดๆ ไปเลยจ้า

• ที่อยู่ : บ้านบ่อหลวง ตำบลบ่อเกลือใต้ อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน
• พิกัด : https://goo.gl/maps/jdkXva3WeTpLpbGC7
• โทร : การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำนักงานแพร่ 0-5452-1118
• เว็บไซต์ : -
• การเดินทาง : จากจังหวัดน่าน ใช้ทางหลวงหมายเลข 1169 ระยะทางประมาณ 34 กิโลเมตร จากนั้นเลี้ยวขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 1081 ไปจนถึงอำเภอบ่อเกลือ หรือใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 101 ผ่านอำเภอท่าวังผา และอำเภอปัว จากนั้นเลี้ยวไปเส้นทางหลวงหมายเลข 1256 ผ่านอุทยานแห่งชาติดอยภูคา ไปจนถึงอำเภอบ่อเกลือ