หากเอ่ยถึงพระมหาเจดีย์พุทธคยา พวกเราชาวพุทธส่วนใหญ่น่าจะรู้จักกันดี เพราะเป็นหนึ่งในสี่สังเวชนียสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ สังเวชนียสถานคือสถานที่ที่พระพุทธเจ้าทรงประสูติ ตรัสรู้ แสดงปฐมเทศนา และปรินิพพาน และพุทธคยาเป็นสถานที่ตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า ซึ่งตั้งอยู่ในเขตตำบลพุทธคยา จังหวัดคยา ประเทศอินเดีย ความอลังการของพระมหาเจดีย์พุทธคยา วัดจองคำ พระอารามหลวง แห่งนี้เหมือนกันกับของที่ประเทศอินเดียมาก ราวกับว่าได้ยกมาตั้งไว้ที่เมืองไทยทั้งขนาดของเจดีย์ การจัดวางทิศทางการสร้าง สถาปัตยกรรม ไม่เว้นแม้แต่ต้นโพธิ์ที่พระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ ทางวัดก็ได้นำหน่อมาปลูกอีกด้วย ยิ่งทำให้รู้สึกถึงความศักดิ์สิทธิ์ยิ่งนัก ซึ่งภายในวัดมีอาณาบริเวณกว้างขวางมาก ร่มรื่นเพราะเต็มไปด้วยต้นไม้ มีความสวยงาม อลังการ ใหญ่โตมโหฬาร และภายในก็มีความสวยงามไม่แพ้กัน การสร้างพระพุทธเจดีย์พุทธคยาขึ้น มีจุดประสงค์ที่จะทดแทนบุญคุณแผ่นดินไทย และทดแทนคุณพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๙ และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เพื่อให้พุทธศาสนิกชนได้มีโอกาสมาสักการบูชาพระมหาเจดีย์ รำลึกถึงองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและหลักธรรมคำสอนของพระพุทธองค์ ณ สถานที่ที่พระพุทธองค์ทรงตรัสรู้ เป็นที่รู้กันว่าพระมหาเจดีย์พุทธคยาสถานที่ที่เจ้าชายสิทธัตถะได้ตรัสรู้พระอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณเป็นสมเด็จพระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้าเมื่อกว่าสองพันห้าร้อยปีมาแล้ว จึงเป็นเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่สุดของชาวพุทธทั่วโลก เพราะเป็นจุดเริ่มต้นของพระพุทธศาสนา วัดแห่งนี้ตั้งอยู่ ที่อำเภองาว จังหวัดลำปาง ซึ่งเป็นทางผ่านหากทางเดินทางจากลำปางไปยัง จังหวัด พะเยา เชียงราย และสามารถเดินทางไปจังหวัดแพร่และน่านโดยผ่านทางอำเภอสองของจังหวัดแพร่อีกด้วย พระพุทธเจดีย์พุทธคยาแห่งนี้มีรูปแบบ และขนาดเท่ากันกับที่อินเดียเลยนะคะ โดยผู้ที่ต้องการไปแสวงบุญเสียค่าใช้จ่ายน้อยกว่าที่จะต้องเดินทางไปถึงประเทศอินเดีย พุทธคยาที่อินเดียเป็นกลุ่มพุทธสถานที่ถือว่ามีความสำคัญที่สุดในกลุ่มสังเวชนียสถาน 4 เพราะเป็นสถานที่ตรัสรู้ของพระพุทธเจ้าและเป็นจุดเริ่มต้นของพระพุทธศาสนา จึงได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกประเภทมรดกทางวัฒนธรรมจากองค์การยูเนสโกในปี พ.ศ.2545 หลังจากตรัสรู้ถึง 7 สัปดาห์ พระมหาเจดีย์พุทธคยาในอินเดียเริ่มสร้างขึ้นตั้งแต่สมัยพระเจ้าอโศกมหาราชในปี พ.ศ.228 และได้รับการทะนุบำรุงสืบต่อมาโดยกษัตริย์ชาวพุทธในอินเดีย หากใครมีโอกาสเดินทางผ่านเส้นทางนี้ ก็อย่าลืมแวะไปชื่นชมความงดงาม อลังการ และกราบสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เพื่อความเป็นสิริมงคลในชีวิตด้วยนะคะ ข้อพึงสำรวมสำหรับการเข้าสักการะพระมหาเจดีย์พุทธคยา ควรแต่งกายสุภาพเพื่อเคารพสถานที่ ผู้ชาย งดเสื้อกร้าม ผ้าเนื้อบาง รัดรูป และผู้หญิง งดเสื้อแขนกุด สายเดี่ยว เอวลอย คอกว้าง คอลึก ผ้าเนื้อบาง รัดรูป และงดกางเกง กระโปรงสั้นเหนือเข่า รวมถึงชุดกระโปรงรัดรูป และถอดหมวก ถอดรองเท้า ไว้ด้านนอก ห้ามสูบบุหรี่ ห้ามนำอาหาร เครื่องดื่ม สัตว์เลี้ยง เข้าด้านในพระมหาเจดีย์พุทธคยา และเวลาถ่ายรูปกรุณาถ่ายภาพด้วยกิริยาสำรวม ไม่ส่งเสียงดังด้วยนะคะ ภาพทั้งหมดและภาพหน้าปกถ่ายด้วยตัวเอง