หูท่ง Hutong ชุมชนโบราณ ย่านเมืองเก่ากลางกรุงปักกิ่ง ประเทศจีน
ท่ามกลางความทันสมัย และยิ่งใหญ่ของเมืองหลวงอย่าง ปักกิ่ง ยังมีชุมชนที่สามารถอนุรักษ์ความคลาสสิกไว้ได้เป็นอย่างดี นั่นคือชุมชนโบราณหูท่ง Hutong ที่เป็นเหมือนศูนย์รวมศิลปวัฒนธรรม และบรรยากาศบ้านเรือนสมัยก่อนไว้ได้เป็นอย่างดี ท่ามกลางความเจริญของเมืองใหญ่ที่เติบโตอย่างไม่หยุดยั้ง
หูท่ง Hutong ชุมชนโบราณ ย่านเมืองเก่ากลางกรุงปักกิ่ง ประเทศจีน
หูท่ง (胡同) เป็นชื่อเรียกของตรอก หรือซอกซอยโบราณที่ได้รับการอนุรักษ์ คงความเป็นเอกลักษณ์ของบ้านเมืองสมัยก่อนไว้ คำว่า หูท่ง มีที่มาจากศัพท์ภาษามองโกลที่แปลว่า บ่อน้ำ เนื่องจากในสมัยที่ราชวงศ์หยวนเริ่มสร้างกรุงปักกิ่งนั้น เมื่อจะสร้างสิ่งก่อสร้างใดๆ ก็จะยึดเอาแหล่งน้ำเป็นหลักนั่นเอง
หูท่งนั้นเริ่มก่อตั้งมาตั้งแต่สมัยราชวงศ์หยวน (ค.ศ. 1271-1368) โดยมีศูนย์กลางอยู่ที่พระราชวังต้องห้าม ฮ่องเต้จะพระราชทานที่ดินให้กับขุนนางที่มีความดีความชอบ ยิ่งใครได้อยู่ใกล้พระราชวังมากเท่าไหร่ แสดงว่าเป็นขุนนางใกล้ชิด ส่วนชาวบ้านเองก็นิยมสร้างบ้านเรือนอยู่รอบนอกใจกลางเมืองอีกที กลายเป็นลักษณะแบบเมืองชั้นใน และชั้นนอก หูท่งนั้นเริ่มมีจำนวนมากขึ้นตามกาลเวลา แรกเริ่มมีอยู่ประมาณ 413 สายในราชวงศ์หยวน และเพิ่มเป็น 1,000 กว่าสายในสมัยราชวงศ์หมิง 2,000 กว่าสายในสมัยราชวงศ์ชิง
maoyunping / shutterstock
แต่ก่อนการสร้างบ้านของชาวจีนโบราณจะมีรูปแบบที่เรียกว่า ซื่อเหอย่วน 四合院 Si He Yuan โดยมีลักษณะผังบ้านเป็นสี่เหลี่ยม แต่ละด้านจะอยู่ตามทิศทั้ง 4 ทิศ คือ เหนือ ใต้ ตะวันออก และตะวันตก ซึ่งขนาดของบ้านบ้านจะแบ่งเป็น 3 ขนาด เล็ก กลาง ใหญ่ แล้วแต่สถานะของครอบครัวนั้นๆ เจ้าบ้านนั้นจะอาศัยอยู่ด้านทิศเหนือ ลูกชายคนโตจะอยู่ที่ทิศตะวันตก ลูกสาว หรือคนในครอบครัวอื่นๆ ที่มีสถานะต่ำกว่า (ลูกสาวที่หย่าร้าง ลูกสะใภ้ที่ไม่ให้กำเนิดบุตรชาย หรือแม่หม้าย) อยู่ห้องทิศตะวันออก ส่วนทิศใต้เป็นห้องทำงาน ห้องครัว หรือห้องคนรับใช้ ทั้งนี้ถ้าเป็นบ้านคนธรรมดาก็จะต่างออกไป บางที 4 ด้านก็อยู่กัน 4 ครอบครัวเลย บ้านทางทิศเหนือที่ถือว่าดีที่สุดก็จะตกสู่บ้านที่ฐานะดีที่สุด ในขณะที่ทิศใต้ก็สำหรับบ้านที่ฐานะต่ำสุด เป็นต้น ซึ่งแน่นอนว่าบ้านแบบนี้ ปัจจุบันเราจะหาชมได้แค่ที่หูท่งเท่านั้น
หลังจากการก่อตั้งสาธารณรัฐประชาชนจีนในปี 2492 หูท่งเก่าแก่จำนวนมากในกรุงปักกิ่งถูกทำลายลง แทนที่ด้วยถนนกว้าง และตึกสูงระฟ้า แต่ก็มีอีกจำนวนหนึ่งที่ถูกกำหนดให้เป็นพื้นที่คุ้มครอง จนอยู่รอดมาได้ถึงยุคปัจจุบัน โดยเฉพาะหูท่งเก่าแก่ที่ชื่อ หนานหลัวกู่เซี่ยง ที่อยู่ในบริเวณใกล้เคียงกับหอระฆัง และหอกลอง
หนานหลัวกู่เซี่ยง หูท่งยอดนิยมในปักกิ่ง
หนานหลัวกู่เซี่ยง（南锣鼓巷）เป็นหูท่งที่ยาว 300 เมตร กว้าง 8 เมตร สร้างเสร็จในปี 1267 พร้อมกับการสร้างกรุงปักกิ่งในสมัยราชวงศ์หยวน ซอยนี้มีการแตกเส้นสายออกเป็นหูท่งขนาดเล็กอีกมากมาย และยังเป็นพื้นที่เดียวที่ยังรักษาสภาพหมู่บ้าน และผังเมืองโบราณไว้เป็นอย่างดี รวมถึงมีการพัฒนาบ้านเรือนต่างๆ ให้เป็นร้านค้าเพื่อต้อนรับนักท่องเที่ยว มีทั้งบาร์ คาเฟ่ เบเกอรี่ ร้านเครื่องประดับ ฯลฯ ซึ่งก็วางตัวได้อย่างเหมาะสมผสานความใหม่ และความเก่า เข้ากับบรรยากาศของหูท่งได้อย่างกลมกลืนเป็นหนึ่งเดียว
Baiterek Media / shutterstock
นอกเหนือจากหนานหลัวกู่เซี่ยง จริงๆ ก็ยังมีหูท่งอื่นๆ อีกหลายจุดที่น่าไปเยือน เช่น กั๋วสื่อเจียน 国子监 หรืออู่เต้ายิง 五道营 เป็นอีกหูท่งที่เราจะได้สัมผัสวิถีชีวิตความเป็นอยู่แบบชุมชนชาวจีนโบราณที่อบอุ่น สวยงาม ไม่เร่งรีบ ซึ่งก็แปลกตา และขัดกับภาพของความเป็นเมืองใหญ่อย่างปักกิ่งอยู่ไม่น้อย ใครมีโอกาสไปเที่ยวเมืองจีนอยากให้ลองใช้เวลาซัก 1 วันเต็มๆ เดินเล่นหูท่งดูครับ
สัมผัสบรรยากาศหูท่ง ชมซีรีส์ Hutong จรดฝันข้ามกาล ที่ใช้โลเคชั่นเป็นหูท่งใจกลางปักกิ่ง
====================