ถ้าพูดถึงแม่น้ำที่กั้นขวางระหว่างประเทศไทยกับลาว ส่วนใหญ่จะนึกถึงแม่น้ำโขง ที่ไหลผ่านประเทศไทยและลาวไล่เรียงมาตั้งแต่ภาคเหนือที่จังหวัดเชียงรายไปจนถึงภาคอีสานที่จังหวัดอุบลราชธานี แต่จริง ๆ แล้วยังมีแม่น้ำอีกสาย ที่เป็นเส้นแบ่งพรมแดนไทย-ลาว เป็นแม่น้ำแคบ ๆ ระดับที่เดินข้ามได้ ความกว้างราวกับคลอง ผิดกับภาพจำของเราที่คุ้นเคยกับความกว้างใหญ่ไหลเชี่ยวกรากของแม่น้ำโขง วันนี้ ผมจะพามาเที่ยว "จุดผ่อนปรน" สองแห่ง ที่อำเภอด่านซ้าย และอำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย เป็นจุดผ่อนปรนที่ชาวไทย-ลาวใช้ข้ามไปมาหาสู่กัน โดยมี "แม่น้ำเหือง" เป็นพรมแดนธรรมชาติครับ เริ่มจากจุดผ่อนปรนบ้านนาข่า ที่หมู่บ้านนาข่า อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย อยู่ห่างจากตัวจังหวัดเลยประมาณ 80 กิโลเมตร ผมเดินทางด้วยรถยนต์ ใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมงครึ่งจึงมาถึงด่านชายแดนแห่งนี้ บ้านนาข่า เป็นหมู่บ้านชายแดนเล็ก ๆ ริมแม่น้ำเหือง อยู่ตรงข้ามหมู่บ้านชื่อเดียวกัน คือหมู่บ้านนาข่า แขวงไซยะบุรีของประเทศลาว ชื่อหมู่บ้านที่เหมือนกันบ่งบอกความชิดใกล้ของคนสองประเทศ ชาวบ้านสองฝั่งแม่น้ำเหือง บางส่วนเป็นญาติพี่น้องกัน จึงมีการข้ามไปมาหาสู่กันเป็นประจำ จุดผ่อนปรนบ้านนาข่า เป็นด่านชายแดนเล็ก ๆ เงียบ ๆ เปิดให้ข้ามไปมาได้ ส่วนใหญ่เป็นญาติพี่น้องเดินทางไปหากัน และชาวลาวข้ามมาซื้อของฝั่งไทยเพื่อนำไปขาย ส่วนใหญ่เป็นของใช้สอยในบ้านเรือน ความประทับใจของผมต่อบรรยากาศที่นี่ คือวิธีการข้ามลำน้ำ ด้วยความที่แม่น้ำเหืองเป็นแม่น้ำเล็กแคบ การข้ามไปมาจึงใช้เพียงเรือยาวลำเล็ก ๆ จุคนได้ทีละ 10 คน มีพนักงานประจำเรือใช้ไม้ไผ่ยาว ๆ ถ่อเรือข้ามฝั่ง ใช้เวลาไม่นานนักก็ข้ามถึง บริเวณรอบด่านแห่งนี้เงียบเหงา ไม่มีร้านค้าหรือจุดสนใจอะไรนัก ไฮไลท์ของการมาท่องเที่ยวที่นี่คือการสังเกตและเรียนรู้วิถีชีวิตสองฝั่งเหืองที่แปลกตา แต่นั่นยังไม่ใช่สิ่งที่แปลกตาที่สุด ผมขับรถต่อไปอีกประมาณ 40 กิโลเมตร ถึงจุดผ่อนปรนบ้านเหมืองแพร่ อำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย ที่อยู่ตรงข้ามกับหมู่บ้านเหมืองแพร่ แขวงไซยะบุรีของประเทศลาวเช่นกัน แม่น้ำเหืองที่นี่แคบกว่าที่นาข่าเสียอีก ดังนั้น เรือจึงไม่ใช่สิ่งจำเป็น สิ่งที่ผมเห็นน่าตื่นตาตื่นใจมาก ชาวบ้านที่นี่ข้ามไปมาหาสู่กันด้วยการถลกกางเกงเดินลุยแม่น้ำเหือง บางคนก็หอบหิ้วหรือแบกของที่ซื้อจากฝั่งไทยกลับลาวไปด้วย บริเวณรอบจุดผ่อนปรนเหมืองแพร่ บรรยากาศคึกคักกว่าที่นาข่า รอบ ๆ มีร้านค้ามากมาย ส่วนใหญ่ขายของใช้ในบ้านเรือน เพื่อบริการชาวลาวที่ข้ามมาจับจ่าย หนึ่งวันที่ผมจับรถเลาะเลียบแม่น้ำเหือง เป็นประสบการณ์ชีวิตที่น่าตื่นเต้นของคนเมืองหลวง วิถีชีวิตของคนที่นี่เป็นสิ่งแปลกตา คุ้มค่ากับการเดินทางเพื่อเปิดประสบการณ์ครับ จุดผ่อนปรนบ้านนาข่า บ้านนาข่า อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย พิกัด https://goo.gl/maps/t7X4aYga7L1KEr6T9 จุดผ่อนปรนบ้านเหมืองแพร่ บ้านเหมืองแพร่ อำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย พิกัด https://goo.gl/maps/XKxpdSsStXCX4fBu5 รูปภาพทั้งหมดโดยผู้เขียน