ปราสาทตาเมือนธม สุรินทร์ โบราณสถานขอมโบราณ ติดชายแดน ไทย-กัมพูชา

      โบราณสถาน ในภาคอีสาน ที่สำคัญหลายๆ แห่ง หนึ่งในนั้นก็คือ ปราสาทตาเมือนธม สุรินทร์ ที่มีความเก่า และงดงาม เป็นโบราณสถานแบบขอม ที่มีอายุราวๆ ปลายพุทธศตวรรษที่ 16 จึงเป็นหนึ่งใน ที่เที่ยวสุรินทร์ ที่เต็มไปด้วยประวัติศาสตร์ที่น่าสนใจมากๆ เลยทีเดียวค่ะ

ปราสาทตาเมือนธม จังหวัดสุรินทร์
โบราณสถานเก่าแก่ ขอมโบราณ

รู้จัก ปราสาทตาเมือนธม

       ปราสาทตาเมือนธม เป็น 1 ใน 3 แห่งของ โบราณสถานกลุ่มปราสาทตาเมือน ซึ่งมีโบราณสถานแบบขอม 3 หลัง ตั้งอยู่ใน อำเภอพนมดงรัก จังหวัดสุรินทร์ อยู่ติด ชายแดนประเทศไทย และ ประเทศกัมพูชา 

การเข้าชมปราสาทตาเมือนธม 

      การเที่ยวชมปราสาทเมือนธมนั้น เนื่องจากตั้งอยู่บริเวณชายแดน นักท่องเที่ยวจึงควรสอบถามข้อมูลจากหน่วยทหารที่ดูแลพื้นที่บริเวณนั้นๆ ก่อน และนำบัตรประชาชนติดตัวไปทุกครั้ง

โบราณสถานกลุ่มปราสาทตาเมือน

      โบราณสถานกลุ่มปราสาทตาเมือน มี 3 หลัง คือ

• ปราสาทตาเมือนธม
• ปราสาทตาเมือนโต๊ด
• ปราสาทตาเมือน (บายกรีม) 

1. ปราสาทตาเมือนธม

       ปราสาทตาเมือนธม จะเป็น ปราสาทขนาดใหญ่ที่สุด ในกลุ่มปราสาทตาเมือน สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 16 ศิลปะขอมแบบบาปวน ซึ่งเก่าแก่กว่าปราสาทตาเมือน (บายกรีม) และปราสาทตาเมือนโต๊ด โดยตั้งอยู่ห่างจาก ปราสาทตาเมือนโต๊ด ไปทางทิศใต้ ประมาณ 800 เมตร เป็น เทวสถานในศาสนาฮินดู ลัทธิไศวนิกาย ซึ่งนับถือ พระศิวะ เป็นเทพสูงสุด ภายในประกอบไปด้วย ปราสาท 3 หลัง 

2. ปราสาทตาเมือนโต๊ด

        ปราสาทตาเมือนโต๊ด เป็น อโรคยาศาล หรือ สถานพยาบาลของชุมชนโบราณ โดยสร้างขึ้นในพุทธศตวรรษที่ 18 มีลักษณะเป็นรูปทรงสี่เหลี่ยมจัตุรัส มีมุขยื่นทางด้านหน้า ก่อด้วยศิลาแลงและหินทราย มีบรรณาลัยอยู่ทางด้านหน้า กำแพงด้านหน้ามีสระน้ำเช่นเดียวกับอโรคยาศาลแห่งอื่นๆ 

3. ปราสาทตาเมือน (บายกรีม)

     ปราสาทตาเมือน (บายกรีม) เป็นปราสาทที่เล็กที่สุด และเป็นศาสนสถานใน พุทธศาสนาลัทธิมหายาน สันนิษฐานว่า สร้างขึ้นเพื่อเป็นธรรมศาลา หรือที่พักคนเดินทาง ซึ่งเป็น 1 ใน 18 แห่ง ที่ พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ให้สร้างขึ้นเป็นเส้นทางผ่านช่องเขาจาก เมืองยโสธรปุระ หรือ เมืองพระนคร เมืองหลวงของอาณาจักรขอมโบราณ ไปยัง เมืองพิมายปุระ

      ตัวปราสาทสร้างด้วยศิลาแลง ลักษณะเป็นปรางค์องค์เดียว มีห้องยาวเชื่อมต่อมาทางด้านหน้า และเคยมีผู้พบ ทับหลัง เป็นรูปพระพุทธรูปปางสมาธิในซุ้มเรือนแก้ว 2-3 ชิ้น อีกด้วย

จุดที่น่าสนใจของ ปราสาทตาเมือนธม

      ภายในปราสาทประธานปรากฏหลักฐานที่สำคัญ คือ ศิวลึงค์ ที่สกัดจากหินธรรมชาติ เป็นเหมือนสัญลักษณ์แทน พระศิวะ (พระอิศวร) ซึ่งเป็นเทพเจ้าสูงสุดในศาสนาฮินดู ลัทธิไศวนิกายนั่นเอง

       โดยลักษณะของศิวลึงค์นี้ จะตกแต่งจากแท่งหินทรายธรรมชาติ มีรูปร่างคล้ายศิวลึงค์ที่ตั้งอยู่บริเวณนี้มานานแล้ว และภายหลังจึงมีการสร้างปราสาทครอบเอาไว้ สันนิษฐานว่าน่าจะเป็นศิวลึงค์ที่เกิดขึ้นเอง เรียกว่า "สวายัมภูลึงค์" ซึ่งเป็นศิวลึงค์ที่สำคัญที่สุดของลัทธิไศวนิกายค่ะ 

     และยังมี ท่อโสมสูตร หรือ ท่อระบายน้ำมนต์ จากการสักการะศิวลึงค์ ต่อจากปราสาทประธาน ไปยังระเบียงคดด้านทิศตะวันออก   

      ปราสาทประธาน มีการสลักลวดลายที่บริเวณฐาน โดยสลักเป็นรูปเทวรูปยืน นอกจากนี้ยังพบ ทับหลังหินทราย สลักภาพเทวดานั่งชันเข่าอยู่ภายในซุ้มบนแท่นเหนือหน้ากาลที่คายท่อนพวงมาลัย

      นอกจากนี้ ภายในปราสาทตาเมือนธม ยังมี บรรณาลัย 2 หลัง สร้างด้วยศิลาแลง อยู่ทางด้านทิศตะวันออกเฉียงใต้ และทิศตะวันตกเฉียงใต้ของปราสาทประธาน มี ระเบียงคด สร้างด้วยหินทรายล้อมรอบอาคารทั้งหมด มีสระน้ำอยู่ภายนอกระเบียงคด ทางด้านทิศเหนือ กรุด้วยศิลาแลง 

      บริเวณระเบียงคด ยังได้มีการค้นพบ ศิลาจารึกอักษรขอมโบราณ ภาษาสันสกฤต และ เขมร ซึ่งเป็นตัวอักษรที่ใช้ในราวปลายพุทธศตวรรษที่ 16 มีเนื้อหา กล่าวสรรเสริญพระศิวะ และกล่าวถึงนามของทาส และเจ้าหน้าที่ผู้ดูแลรักษาเทวสถานแห่งนี้ อีกด้วย

      ปัจจุบัน ปราสาทตาเมือนธม เปิดให้นักท่องเที่ยวสามารถเข้าชมได้ และโบราณวัตถุบางส่วน นำไปจัดแสดงในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติสุรินทร์

อ้างอิงข้อมูลจาก พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สุรินทร์

การเดินทางไปปราสาทตาเมือนธม

     จากจังหวัดสุรินทร์ สามารถใช้ถนนทางหลวงหมายเลข 214 ผ่านอำเภอปราสาท แล้วให้แยกไปบนถนนทางหลวงหมายเลข 2121 ที่จะไปทางอำเภอบ้านกรวด จากนั้นตรงไปอีกประมาณ 25 กิโลเมตร ก็จะเจอกับทางแยกเข้าบ้านตาเมียง ให้เข้าไปอีกประมาณ 12 กิโลเมตร ก็จะถึง ปราสาทตาเมือนธม

ข้อมูล ปราสาทตาเมือนธม สุรินทร์

• ที่อยู่ : ตำบลตาเมียง อำเภอพนมดงรัก จังหวัดสุรินทร์
• พิกัด : https://goo.gl/maps/MQQvXeKekxGb9vQC9  
• เปิดให้เข้าชม : สอบถามเจ้าหน้าที่ก่อนเข้าชม
• เว็บไซต์ : -