พระธาตุเชิงชุมเป็นพระธาตุศักดิ์สิทธิ์ประจำ จ. สกลนคร มีความเกี่ยวโยงกับตำนานประชุมรอยพระพุทธบาทเชื่อว่าพระธาตุเชิงชุมสร้างขึ้นในสมัยที่พระเจ้าสุวรรณภิงคาระ เป็นเจ้าเมืองหนองหารหลวง หรือ จ. สกลนครในปัจจุบัน ราว พุทธศตวรรษที่ 16-18 ยุคเดียวกับการสร้างพระธาตุพนม ชื่อ “เชิงชุม” มาจากตำนานอุรังคธาตุ ตอนพระพุทธเจ้าเสด็จมาประทับรอยพระพุทธบาทไว้บนแผ่นศิลาร่วมกับอดีตพระพุทธเจ้าทั้งสาม ทั้งมีพุทธทำนายว่า ในอนาคตพระศรีอริยเมตไตรย พระพุทธเจ้าองค์ที่ 5 แห่งภัทรกัป จะเสด็จมาประทับรอยพระพุทธบาทเช่นกัน ต่อมาแผ่นศิลาจมหายไปในน้ำ ด้วยความศรัทธา พระเจ้าสุวรรณภิงคาระ เจ้าเมืองหนองหารหลวง จึงทรงสร้างเจดีย์ศิลาแลงครอบบริเวณที่แผ่นศิลาจมหาย เจดีย์นั้นคือพระธาตุเชิงชุมหลักฐานโบราณคดีบ่งชี้ว่า เมื่อแรกสร้าง พระธาตุเชิงชุมเป็นปราสาทหินในศาสนาพราหมณ์ซึ่งได้รับอิทธิพลจากขอม ล่วงถึงพุทธศตวรรษที่ 19 ได้รับอิทธิพลล้านช้าง จึงดัดแปลงเป็นพุทธสถาน โดยสร้างเจดีย์ยอดบัวเหลี่ยมแบบศิลปะลาวครอบทับเจดีย์องค์เดิม พร้อมสร้างสิมไว้ใกล้กัน ต่อมามีการสร้างวิหารเชื่อมต่อกับพระธาตุ เป็นที่ประดิษฐาน “หลวงพ่อพระองค์แสน” พระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองสกลนคร อายุกว่า 100 ปี