หนึ่ง... สอง... สาม... ตู้มมมม !!!... ก็มันร้อน... โดดน้ำเลยละกัน (จิตรกรรมฝาผนัง "วัดหนองบัว" อ.ท่าวังผา จ.น่าน) ภาพว่างั้นรึ ?? ฮ่าาา... ไม่น่าจะใช่แฮะ เท่าที่ค้นข้อมูลเจอบางส่วน เดาว่า น่าจะเป็นลูกสาวสามคนของเศรษฐีเมืองสังกัสสะนคร ในเรื่องจันทคาธชาดกที่โดนกระแสน้ำพัดพาจนไปเจอกับพระเอกที่หน้าถ้ำ เสน่ห์ของจิตรกรรมฝาผนังโบราณแบบบ้าน ๆ ก็อยู่ตรงเนี้ย มีฉากฮา ๆ เรียกรอยยิ้มแฝงอยู่เต็มไปหมด ช่างวาดส่วนใหญ่ เป็นช่างพื้นถิ่นหรือพื้นที่ใกล้เคียง วาดตามจินตนาการ มักบอกเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา วิถีชีวิต ความเป็นอยู่ หรือเรื่องราววรรณกรรมที่บอกเล่าถึงชาติหนึ่งชาติใดของพระพุทธเจ้า เพื่อเป็นความรู้ คติเตือนใจ แบบอย่างคุณธรรมในการใช้ชีวิต และเป็นความบันเทิงแฝงข้อคิดให้แก่ผู้ชม ภาพจิตรกรรมฝาผนังบางแห่ง โดยเฉพาะแถบภาคอีสาน ที่เขาเรียกกันเป็นภาษาถิ่นว่า "ฮูปแต้ม" ยิ่งมันส์มาก บางแห่งวาดเล่าเรื่องราวนรกภูมิด้วยภาพการลงโทษผู้ทำกรรมชั่วด้วยบทลงโทษโหดเบอร์แรง หนีบจู๋ บิดไข่ให้เห็นกันจะจะบนกำแพงโบสถ์ในวัดนั่นแหละจ้ะ สาว ๆ ที่สามีเจ้าชู้ ต้องพาไปดู (ฮูปแต้ม "วัดไชยศรี" อ.เมือง จ.ขอนแก่น) ......... หรือถ้าจะชั่วนักก็ต้องถูกจับเลื่อย ผ่าแบ่งครึ่งตัวไปเลย สะใจดี ฮ่าาา... (ฮูปแต้ม "วัดสนวนวารีพัฒนาราม" อ.บ้านไผ่ จ.ขอนแก่น) ดูแล้วก็หวาดเสียวปนฮากับความยียวนและอารมณ์ขันของช่างวาดสมัยก่อน แต่ก็ยังเตือนใจได้เป็นอย่างดี บางแห่ง วาดเรื่องราววรรณกรรมสินไซ ซึ่งพระเอกเก่งเว่อร์วังยิ่งกว่ายอดมนุษย์ ฝ่าด่านอุปสรรคทุกด่านไปได้อย่างฉลุย ยักษ์ ช้าง นางมารร้าย พ่อคุณเขาก็เอาชนะได้หมด เจ๋งมั้ยล่ะ สมกับเป็นพระเอกจริง ๆ (พระเอก "สินไซ" ในฮูปแต้ม "วัดไชยศรี" อ.เมือง จ.ขอนแก่น) ("สินไซ" ในฮูปแต้ม "วัดสนวนวารีพัฒนาราม" อ.บ้านไผ่ จ.ขอนแก่น) แล้วก็สรุปจบให้เห็นถึงความกล้าหาญ ความมีคุณธรรม และความกตัญญูของพระเอก ที่ควรนำมาเป็นแบบอย่างในการใช้ชีวิต แฮปปี้เอ็นดิ้ง ..... นอกจากฉากฮา ๆ ในเรื่องราววรรณกรรมแล้ว ภาพวาดต่าง ๆ ยังสื่อให้เห็นถึงวิถีชีวิต และค่านิยมในสมัยนั้น ๆ ได้อย่างชัดเจน ทั้งประเพณี พิธีกรรม แฟชั่น การละเล่น มีครบ พิธีกรรมงานศพ ก็มีให้ดูนะ นี่ตอนชูชกท้องแตกตาย ก็นิมนต์พระมาจูงศพไปป่าสิจ๊ะ กลัวคนดูจะไม่เข้าใจ ช่างก็วาดโลงศพแบบซีทรูซะเลย :D ชัดแจ๋วมั้ยล่ะ ? (ฮูปแต้มวัดอุดมประชาราษฎร์ อ.เมือง จ.กาฬสินธุ์ ) ......... นางอมิตตา ภรรยาชูชก ถูกภรรยาพราหมณ์รุมด่า โดยการถลกผ้าถุงเปิดก้นใส่ วิธีการด่าแบบนี้ เมื่อก่อนนะ จะบอกให้ว่า... แสบไปถึงทรวงเชียวแหละ ใครจะเอาไปใช้มั้ย ? ฮ่าา... ( ฮูปแต้มวัดอุดมประชาราษฎร์ อ.เมือง จ.กาฬสินธุ์ ) ......... การเล่นหัวล้านชนกัน ก็มานะ ลุงเหม่งสองคนนี้ เตรียมสู้กันแล้ว เชียร์มันส์แน่ ( ฮูปแต้มวัดอุดมประชาราษฎร์ อ.เมือง จ.กาฬสินธุ์ ) ......... แฟชั่นเก๋ ๆ ของสาว ๆ ด้านล่างภาพมีเขียนบอกว่าใครเป็นผู้บริจาคสมทบทุนการวาดภาพนี้เพื่อทำบุญทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา พร้อมอวยพรเสร็จสรรพ... สาาา...ธุ :) ( ฮูปแต้มวัดอุดมประชาราษฎร์ อ.เมือง จ.กาฬสินธุ์ ) ......... ชุดไปตักน้ำจ้ะ ผมเผ้าไม่รุงรังนะจ๊ะ สาว ๆ แก๊งนี้ กำลังไปตักน้ำมาใช้ในครัวเรือน ระหว่างทางก็เม้าท์มอย มีทติ้งกับผู้คนที่พบปะริมทาง (ฮูปแต้มวัดมัชฌิมวิทยาราม อ.บ้านไผ่ จ.ขอนแก่น) .......... หนุ่ม ๆ ในอารมณ์ครึกครื้น กับแฟชั่นสักขาลาย และนุ่งผ้าสั้นโชว์รอยสักที่ถือว่าเป็นแฟชั่นที่เท่สุด ๆ ในสมัยก่อน ผู้ชายคนไหนขาขาว ไม่ผ่านนะจ๊ะ ต้องสักขาลายเท่านั้น ผู้บ่าวแก๊งนี้ เขาม่วนอีหลีเด้อ !! ( ฮูปแต้มวัดป่าเลไลย์ อ.นาดูน จ.มหาสารคาม ) ..... เหล่านี้ เป็นเพียงตัวอย่างเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่เก็บมาฝากกันเป็นน้ำจิ้ม ความฮา ความน่ารัก และความกวนโอ้ย ยังมีอีกเพียบ ซึ่งล้วนสะท้อนให้เห็นถึงอารมณ์ศิลปินของช่างวาดที่แฝงความขี้เล่นปนความตั้งใจในการสื่อสารเรื่องราวให้ข้อคิดแก่ผู้ชมงานวาดของตนเอง และทั้งหมดก็เป็นการวาดเพื่อถวายพระพุทธศาสนา เหมือนดังบันทึกประวัติศาสตร์อีกรูปแบบหนึ่งที่รวบรวมวิถีชีวิต ประเพณี วัฒนธรรม ความเป็นอยู่ ความเชื่อของสมัยโบราณไว้ในรูปแบบงานภาพวาดจิตรกรรมฝาผนัง และเมื่อวันเวลาผ่านไป... นี่ก็กลายเป็นอีกรูปแบบงานศิลป์อันทรงคุณค่า หากจะเที่ยวดูภาพจิตรกรรมฝาผนังให้สนุก ต้องลองศึกษาข้อมูลเบื้องต้นก่อนไปดู ฝึกสังเกตมุมเล็กมุมน้อยที่สอดแทรกอยู่ในเรื่องราวภาพใหญ่ ขอบอกเลยว่า...สนุกแน่ ไปลองกันนะ :) หมายเหตุ : ปรับปรุงเพิ่มเติมจากบทความโดย "ว่างเขียน" ที่เผยแพร่ครั้งแรกทาง noozup.me